بررسی تأثیر کود زیستی ازتِ و کود اوره بر برخی صفات فیزیولوژی، فیتوشیمیایی و ظرفیت آنتی اکسیدانی گیاه سیاه‌دانه (Nigella sativa L.)

Abstract

در سال‌های اخیر استفاده از کودهای زیستی به صورت جایگزین بخشی از کودهای شیمیایی مورد توجه قرار گرفته است. از طرفی کودهای شیمیایی سبب افزایش عملکرد محصولات کشاورزی می‌شوند. جایگزین نمودن کود بیولوژیک به‌جای کود شیمیایی می‌تواند مزایای اقتصادی مناسبی را برای کشاورزان به همراه داشته باشد، که ازجمله آن‌ها، کاهش آلودگی خاک، افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود رشد گیاه را می‌توان نام برد. هدف از این پژوهش بررسی کودهای بیولوژیک ازتوباکتر، شیمیایی اوره، تلفیق کود بیولوژیک و شیمیایی با نسبت‌های 50/50 و 70/30 و قارچ تریکودرما در گیاه سیاهدانه است که آزمایشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه انجام گرفت. طول ساقه و ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن خشک ساقه، تعداد کپسول، وزن هزار دانه، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و فیتواسترول در همه تیمارها افزایش یافته است. کود زیستی باعث افزایش پروتئین و فعالیت آنزیم کاتالاز برگ، کلروفیل b و فیتواسترول‌ها شده و تیمار کود تلفیقی باعث افزایش کلروفیل a، کلروفیل کل، پروتئین برگ و دانه شده است. تیمار تریکودرما باعث افزایش پروتئین برگ شده است. به طور کلی با بکارگیری کودهای زیستی و تلفیقی و فراهم کردن مواد مورد نیاز گیاه باعث افزایش رشد گیاه شده و استفاده از کودهای زیستی در غالب تغذیه تلفیقی در کاهش مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی و آلودگی‌های ناشی از آن مؤثر وکارایی بهتری را به دنبال خواهد داشت. با توجه به نتایج موجود تیمارهای کود تلفیقی و قارچ تریکودرما بیشترین تأثیر را در پارامترهای اندازه‌گیری شده داشته است.

Keywords

• ازتوباکتر
• تریکودرما
• سیاه‌دانه
• کود زیستی