Prevođenje jezičkih varijeteta u dečjoj književnosti: „Tim Talir ili Prodati smeh” Džejmsa Krisa

Abstract

Prevođenje dečje književnosti zahteva znatno pažljiviju procenu jezičkih kompetencija čitalaca nego kada je reč o književnim prevodima za odrasle. Stoga prevodioci snose određenu odgovornost prema recipijentima, odnosno, više nego vernost originalu, treba da imaju na umu mlade čitaoce i njihovo razumevanje prevoda. Ovaj stav se podudara sa shvatanjima funkcionalnog pristupa prevođenju, po kojem se u prvi plan stavlja recipijent prevoda, a proces prevođenja određen je svrhom (skopos) koju prevod treba da ima. Ovakav pristup pogodan je kada je reč o prevođenju jezičkih varijeteta u književnim delima, jer su ti varijeteti rezultat piščevog umetničkog oblikovanja jezika i nemaju odgovarajući ekvivalent u ciljnom jeziku. Imajući na umu njegovu funkciju, prevodilac treba da odluči kako da prenese informacije koje taj nestandardni oblik jezika nudi o likovima za čiji je govor karakterističan, i to na način koji će mlađim čitaocima biti pristupačan i razumljiv. U romanu Tim Talir ili Prodati smeh (Timm Thaler oder Das verkaufte Lachen) Džejmsa Krisa (James Krüss) javlja se nekoliko likova čiji govor odlikuje upotreba jezičkog varijeteta. Uz pomoć srpskog prevoda Spomenke Krajčević i sa stanovišta funkcionalnog pristupa u ovom radu biće analizirane strategije prevodioca prilikom prevođenja tih varijeteta, s ciljem da se utvrdi da li je njihova svrha očuvana i na koji način je to postignuto.

Keywords

• književno prevođenje
• dečja književnost
• jezički varijeteti
• funkcionalni pristup
• džejms kris