گۆڤارا زانستێن مرۆڤایەتی یا زانكۆیا زاخۆ (Mar 2020)

Türkçe ve Arapçada Ettirgen Çatısı

  • Faik Abbas

DOI
https://doi.org/10.26436/hjuoz.2020.8.1.583
Journal volume & issue
Vol. 8, no. 1
pp. 146 – 151

Abstract

Read online

Türkçe ve Arapçada ettirgen çatısı başlıklı araştırmamız, fiilin aldığı bazı eklerle yeni bir kalıba ve duruma geçmesi dolayısıyla yeni bir fonksiyon ve yeni anlamlar ifade ettiğini göstermektedir. Nitekim fiile eklenen her ekin ya da harfin o fiili yeni bir göreve ve anlama yönlendirmektedir. Türkiye Türkçesinde {dır‚-dir‚ -dur‚-dür ⁄ tır‚-tir‚-tur‚-tür , (ı)t‚ ⁄ -(u)t,-(ı)r‚ –(u)r , -ar ‚ –er } ekleri , Arapçada ise(الف ‚ ياء ‚ تاء ‚ سين ‚ لام ‚ ميم ‚واو ‚ هاء ‚ نون ‚ همزة) harfleri,ettirgen ekleri sayılır. Biz de çalışmamızda bu eklerin rolȗnu hem Türkçede hem de Arapçada önemle üzerinde durulması gereken konulardan olduğunu gördük. Fiil çatısı ‚ fiil kök veya gövdesini anlam bakımından bir değişikliğe uğramadan belirli bazı eklerle genişleterek cümledeki özne ve nesne ile olan bağlantısında uğradığı durum değişikliğidir. Her iki dilde ettirgen çatı ekleri ile yapılan çatı eyleminin asıl görevi veya amacı geçişliliktir ‚ geçişsiz fiilleri geçişli yapmaktır.Yani işi başkasına yaptırmak veya öznenin işi nesneye etkilemektir.

Keywords