تحلیل موضوعی استنادات و ارجاعات به پروانه‏های ثبت اختراع بین‏المللی ایران

Abstract

هدف: هدف اصلی این پژوهش تحلیل موضوعی استنادات و ارجاعات به پروانه‏های ثبت اختراع بین‏المللی ایران است. روش‌شناسی: پژوهش حاضر، از نوع پژوهش‏های کاربردی است که با استفاده از روش مطالعه اسنادی، تحلیل استنادی و تحلیل روابط استنادی معکوس انجام شده است. ابزار گردآوری داده‏ها پایگاه‏های یو.اس.پی.تی.اُ. و اسکوپوس است. جامعه آماری پژوهش شامل 5806 پروانه‏های ثبت اختراع و 895 مقاله است. ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها، نرم‌افزار اکسل است. یافته‌ها: بیشتر پروانه‏های ثبت اختراع بین‏المللی ایران بر اساس رده‏بندی سی.پی.سی متعلق به رده اصلی A (ضروریات انسانی) بودند. پروانه‏های ثبت اختراع بین‏المللی ایران بیشترین ارجاعات را به پروانه‏های ثبت اختراع مربوط به رده‏ اصلی G (فیزیک) و مقاله‏های مربوط به حوزه موضوعی بیوشیمی، ژنتیک و زیست‌شناسی مولکولی داشته‏اند. همچنین بیشترین میزان استنادها را از سوی پروانه‏های ثبت اختراع مربوط به رده اصلی A (ضروریات انسانی) و مقاله‏های مربوط به حوزه‏های موضوعی مهندسی شیمی و مهندسی دریافت کرده‏اند. نتیجه‌گیری: در 14 سال اخیر، فراوانی پروانه‏های ثبت اختراع بین‏المللی ایران در پایگاه اداره ثبت اختراع و علامت تجاری ایالات متحده آمریکا، رشد صعودی داشته است. پروانه‏های ثبت اختراع در رده‏های موضوعی مختلف نسبت به مقاله‏های علمی سهم بیشتری از منابع و استنادات را به خود اختصاص داده‏اند.

Keywords

• پروانه ثبت اختراع
• منابع غیر ثبت اختراع
• تحلیل استنادی
• روابط استنادی معکوس
• رابطه علم و فنّاوری