Horyzonty Wychowania (Sep 2018)
Ideologia - edukacja – zdrowie. Rozważania o dyskursach zakazanych?
Abstract
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest próba syntetycznego przedstawienia obszarów problemowych i wskazania zagadnień, jakie pojawiają się na horyzoncie określenia „Ideologia – edukacja – zdrowie”. PROBLEMY I METODY BADAWCZE: Pytanie problemowe sformułowano następująco: jakie zagadnienia powinny być uwzględniane w społecznym (w tym pedagogicznym) namyśle wokół triady ideologia – edukacja – zdrowie? W artykule podjęto próbę określenia ram krytycznych dyskursów o zdrowiu oraz kierunków analiz (kontekstów) teoretycznych i zarysowania praktycznych odniesień we współczesnej problematyce z zakresu edukacji zdrowotnej. Zastosowano metodę analizy literatury oraz selekcji i rekonstrukcji treści w celu uzyskania syntezy omawianych zagadnień. PROCES WYWODU: Realizacja celu i odpowiedzi na pytanie problemowe jest ujęta w procesie wywodu, na który składa się: wprowadzenie w zagadnienie, zaprezentowane analizy i refleksje (ujęte dwubiegunowo) dotyczące istoty, wzajemnych relacji, zależności pomiędzy ideologią, edukacją i zdrowiem (w aspekcie wolności i (do)wolności działań człowieka). Przedstawiono przykłady badań obrazujące niektóre kwestie tytułowego zagadnienia. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Refleksja nad podjętą problematyką wskazuje na wielowymiarowość analizowanego obszaru; prezentowane analizy i refleksje świadczą o zróżnicowaniu w obrębie badanej rzeczywistości, a przedstawione badania sugerują konieczność zmian w niektórych wymiarach/zakresach instytucjonalnej edukacji zdrowotnej. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Istnieje potrzeba przygotowania uniwersalnych opracowań o charakterze dyskursu krytycznego z zakresu ideologii zdrowotnej oraz konieczność projektowania wąskich programów realizowanych w instytucjach edukacyjnych. W obliczu nowych wyzwań (ale i zagrożeń) edukacyjnych, w warunkach ciągłej zmiany społeczno-zdrowotnej należy rozwijać wiedzę, umiejętności i kompetencje przede wszystkim młodego pokolenia w celu skutecznego podejmowania krytycznych dyskursów o przestrzeni ideologiczno-zdrowotnej.
