اثر کودهای دامی بر رشد، عملکرد و اسانس گیاه دارویی مریمگلی (Salvia officinalis L.)

Abstract

چکیده اهداف: این تحقیق به منظور ارزیابی اثر کودهای دامی بر رشد و نمو اندام گیاه مریم‌گلی برای حصول عملکرد مطلوب اسانس انجام گردید. مواد و روش‌ها: آزمایش به صورت طرح اسپیلت پلات در زمان و در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1397 و 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود مرغی (کم، متوسط و زیاد به ترتیب 2222، 3174 و 5555 کیلوگرم در هکتار)، سطوح کود گوسفندی (کم، متوسط و زیاد به ترتیب 3788، 5411 و 9470 کیلوگرم در هکتار)، سطوح کود گاوی (کم، متوسط و زیاد به ترتیب 4310، 6157 و 10775 کیلوگرم در هکتار)، کود شیمیایی و شاهد (بدون کود) بودند که در دو چین مورد مقایسه قرار گرفتند. صفات اندازه‌گیری شده شامل رنگیزه‌های فتوسنتزی، شاخص‌سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس بودند. یافته‌ها: اثرات اصلی کود و چین برداری بر همه صفات (به جز کارتنوئیدها و درصد اسانس) معنی‎دار شد. اثرات متقابل کود در چین برای کلروفیل‎ها، وزن خشک اندام هوایی و عملکرد اسانس معنی‎دار بود. در چین اول، بیشترین میزان کلروفیل‎ها در کرت‎های دریافت‎کننده سطح زیاد کود مرغی مشاهده شد. در چین دوم، کرتهای دریافت کننده سطح زیاد کود مرغی دارای بیشترین میزان وزن خشک اندام هوایی بودند (2953 کیلوگرم در هکتار) و این تیمار بدون اختلاف معنی‎دار با تیمار کود شیمیایی دارای بیشترین عملکرد اسانس بود. نتیجه‎گیری: کاربرد سطح زیاد کود مرغی می‎تواند عملکرد ماده خشک و تولید اسانس را معادل تیمار کود شیمیایی تولید نماید. بنابراین با توجه به زراعی مطلوب کود مرغی و اثرات باقیمانده آن در اگرواکوسیستم برای تولید گیاه دارویی مریم‎گلی توصیه می‎شود.

Keywords

• "مریم‌گلی"
• "کود دامی"
• "کارایی زراعی"
• "رنگدانه ‎فتوسنتزی"
• "اسانس"