Ukraińskie zapożyczenie kołtun w polskiej terminologii medycznej

Abstract

Kołtun jako zjawisko medyczne oraz języ­kowo-kulturowe był już przedmiotem wielu publikacji. Niniejszy artykuł dotyczy dotąd nieopisanego aspektu w rozwoju tego leksemu, tzn. jego obecności w polskiej terminologii medycznej, zwłaszcza w XIX i na początku XX wieku. Kołtun, wyraz zapożyczony w XVI stuleciu z języka ukraińskiego w znaczeniu choroby, od razu uzyskał status terminu medycznego. Jest przykładem wyrazu, który z po­wo­dów pozajęzykowych (z oficjalnej medycyny zniknęła taka jednostka chorobowa) ostatecznie traci rangę nauko­­wego terminu. Dzięki analizie materiałów z różnych słowników (głównie medycznych) oraz z literatury medycznej, okazało się również, że rangę terminu naukowego kołtun traci zna­cz­nie później (1. połowa XX wieku) niż kołtun przestaje być przez naukowe środowisko trakto­­wany jako jednostka chorobowa lub objaw chorobowy (2. połowa XIX wieku).

Keywords

• historia języka polskiego
• polska terminologia medyczna
• leksem kołtun w polskiej terminologii medycznej