آسیب های زبانی وجه‌‌‌‍‌‌ویژه و تکلیف‌ویژه در گفتار و خواندن: مطالعه موردی یک بیمار زبان پریش فارسی زبان

Abstract

یکی از مسائل نظری مطرح در مطالعات زبان‌پریشی بررسی این پرسش‌ اساسی است که آیا الگوی‌های آسیب‌‌دیدگی میان وجوه گوناگون زبان مجزا، مرتبط یا دارای گسستی دوگانه هستند. مقالۀ حاضر توصیفی از یک بیمار فارسی‌زبان (ای.جی) است که پس از سکتۀ مغزی انسدادی دچار آسیب‌های زبانی وجه‌ویژه و تکلیف‌ویژه شده‌است. ارزیابی کلی آسیب‌های زبانی ای.جی با استفاده از نسخۀ بالینی آزمون تشخیصی زبان‌پریشی فارسی، شاخص شدت زبان‌پریشی 86 را نشان داد. افزون بر این، بررسی عملکرد او در آزمایه‌های خواندن آزمون تشخیصی زبان‌پریشی فارسی3 نشان‌دهندۀ شاخص بهرۀ زبانی 60 بود. همچنین، توانایی خواندن واژه، خواندن جمله و تکرار جمله را در آزمایه‌های نسخۀ فارسی آزمون زبان‌پریشی برای دوزبانه‌ها مورد ارزیابی قرار دادیم. با ارزیابی عملکرد بیمار از طریق این ابزارها در زمان پس از شروع عارضه (دورۀ مزمن) مشخص شد که او دچار زبان‌پریشی حرکتی فراقشری است. دو مشخصۀ بارز این بیمار مشتمل بودند بر (الف) وجود نوعی گسست وجه‌ویژه با آسیب چشمگیر درک خواندن با وجود توانایی درک شنیداری نسبتاً سالم؛ و (ب) وجود مجموعه‌ای از علائم دستورپریشی تکلیف‌ویژه در بیان کلامی و روخوانی بلند جمله‌ها با وجود توانایی نسبتاً سالم در تکرارکردن جمله‌ها. افزون بر این، بررسی مشخصه‌های کلی خطاهای دستوری در این بیمار نمایانگر وجود برخی از علائم دستورپریشی همگانی و زبان‌ویژه بود. داده‌های بالینی حاضر در تقابل با بخث‌های مطرح پیرامون وجود مناطق زبانی یکپارچه در مغز است.

Keywords

• زبان‌پریشی
• گسست وجه‌ویژه
• دستورپریشی تکلیف‌ویژه
• زبان فارسی