معماری و شهرسازی ایران (Jul 2023)
تدوین سازوکارهای ارتقای توزیع و دسترسی به خدمات تجاری محلهای در شهر تهران
Abstract
آنچه در طرحهای توسعۀ شهر تهران ذیل خدمات محلی بررسی میشود، صرفاً محدود به خدماتی است که با عنوان خدمات هفتگانه مستقیماً توسط نهادهای عمومی و دولتی تأمین میشود. همین امر باعث شده است که در برخی محلات شهر تهران، پراکندگی خدمات تجاری محلهای به درستی صورت نگیرد و بخشی از جمعیت محله دسترسی مناسب به ویژه به صورت پیاده به خدمات تجاری محلهای نداشته باشند. بر این اساس، لازم است مداخلاتی توسط شهرداری در فرآیند توزیع و دسترسی (به ویژه به صورت پیاده) به خدمات تجاری محلهای در سطح محلات شهر تهران صورت گیرد. بر این اساس، این پژوهش با هدف تدوین برنامه راهبردی توزیع مکانی مناسب خدمات محلهای (با تاکید بر خدمات تجاری محلهای) مبتنی بر پیادهمداری در محلات شهر تهران صورت گرفته است. برای انجام این پژوهش که ذیل پژوهشهای کاربردی قرار میگیرد، از رویکرد ترکیبی با غلبۀ روش کیفی استفاده شده است. به منظور جمعآوری داده از روشهای اسنادی، دادههای ثانویه، مشاهدۀ غیرمشارکتی، مصاحبۀ عمیق و پرسشنامه استفاده شده است. تحلیل دادهها نیز با استفاده از تحلیل آماری، تحلیل محتوای کیفی و تحلیل تطبیقی صورت گرفته است. مطالعات این پژوهش نشان میدهد که ارتقای توزیع خدمات محلهای مبتنی بر پیادهمداری نیازمند تدوین و اجرای برنامههایی در سه بازۀ کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت است. در کوتاهمدت، لازم است دستورالعملهایی مرتبط با توزیع خدمات تجاری محلهای، دسترسی به خدمات تجاری محلهای و نیازسنجی خدمات تجاری محلهای در برنامۀ توسعۀ محلات شهر تهران ذیل اسناد فرادست مربوطه تصویب و ابلاغ شوند. برنامهها و اقدامات میانمدت جهت ارتقای توزیع خدمات محلهای مبتنی بر تعریف جایگاه شهرداری در فرآیند توزیع خدمات محلهای (از طریق صدور پروانۀ کسب یا تأمین فضای مورد نیاز این خدمات) در نظر گرفته شده است. برنامهها و اقدامات بلندمدت نیز بر تغییر قوانین فرادست جهت تثبیت شهرداری به عنوان یکی از مراجع صدور پروانۀ کسب متکی هستند.
Keywords