علوم و فنون بسته بندی (Nov 2022)
تفسیر فرایند ارتباط استاد و دانشجو در دورۀ آموزش طراحی بسته‌بندی براساس نظریۀ یاکوبسن
Abstract
«طراحی بسته‌بندی» یکی از دروس اصلیِ تصویب‌شدة وزارت عتف در برنامۀ درسی کارشناسی پیوستۀ رشتۀ ارتباط تصویری است. هدف از این پژوهش، تحلیل فرایند ارتباط دورۀ طراحی بسته‌بندی بر اساس نظریۀ ارتباطی یاکوبسن و تبیین راهکارهایی برای ارتقای مقولۀ ارتباط و به‌تبع آن اثرگذاری مطلوب‌تر این دوره است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که به‌منظور بهبود کارکردهای شش‌گانۀ نظریۀ حاضر و به‌طورکلی فرایند ارتباط در کلاس‌های دورۀ طراحی بسته‌بندی در آموزش عالی ایران، چه تدابیری را می‌توان اتخاذ نمود. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات و مطالب ترکیبی از روش کتابخانه‌ای از طریق فیش‌برداری و مصاحبه‌های میدانی با جامعۀ مخاطب به شیوۀ پرسش‌نامۀ باز است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها کیفی است. گزینش مصاحبه‌شوندگان به شکل هدفمند و روش گلوله برف (ارجاع زنجیره‌ای) صورت پذیرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد در راستای رشد و اعتلای هر کدام از کارکردهای شش‌گانۀ نظریه یاکوبسن و به‌طورکلی پاسخگویی با اعم نیازهای دوره، تدابیری را می‌توان به کار بست که بدین شرح است: 1) پیاده‌سازی محیط بین‌رشته‌ای در کلاس و شبیه‌سازی همکاری‌های واقعی که در صنعت رایج است، 2) اتخاذ سبک‌های آموزشی، ارائه‌ها و منابع آموزشی متنوع برای نیل به اهداف دوره، 3) تدقیق در چهار اصل و قاعدۀ عمومی طوفان فکری جمعی، درگیر کردن صنعت به‌عنوان حامی برنامۀ آموزشی، هدایت دانشجویان برای شرکت در مسابقات طراحی در پایان دوره و همچنین برجسته نمودن شیوه‌های گوناگون ارتباط دانشجو با اساتید، 4) توجه به اصول و دسته‌های تئوری بار شناختی، 5) عنایت به اقتضائات فرهنگی و بهره‌گیری از الگوهای هنر عامیانه، و 6) لحاظ یادگیری ترکیبی (فیزیکی/ فناوری (برخط) به‌عنوان استراتژی قدرتمند امر آموزش.
