امنیت ملی (Jul 2021)

تأثیر مدرنیته در پیدایش بنیادگرایان مذهبی تروریستی در عراق (با تأکید بر بحران نوسازی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی)

  • سروش امیری,
  • عبدالله مرادی,
  • عباسعلی جباری ثانی

Journal volume & issue
Vol. 11, no. 40
pp. 183 – 218

Abstract

Read online

زمینه و هدف: ریشه پیدایش بنیادگرایان مذهبی تروریستی در عراق به نفوذ تفکر اخوان­المسلمین در عراق برمی‌گردد. به­رغم اینکه اخوان‌­المسلمین خود را با خط‌مشی مسالمت­جویانه به جهان اسلام معرفی کرده باید گفت که بیشتر رهبران گروه‌های بنیادگرای تروریستی در عراق از بطن اخوان­المسلمین برخاسته­اند. جوامعی که در گذشته وجود داشته، جوامع سنتی بوده است. جوامعی که امروز وجود دارند، دو دسته هستند: مدرن و در حال گذار. جوامع در حال گذار جوامعی هستند که بخشی از آن‌ها مدرن و بخشی سنتی است. این جوامع به‌مرور با مدرنیزاسیون به‌سوی مدرنیته پیش می‌روند و اغلب با بحران دست‌به‌گریبان هستند. هدف مقاله حاضر، بررسی تأثیر مدرنیته در پیدایش بنیادگران مذهبی رادیکال در عراق است.روش: مقاله حاضر به‌صورت پیمایشی با روش توصیفی- تحلیلی و با ابزار پرسشنامه انجام ‌شده است. جامعه آماری تحقیق شامل 354 نفر شامل از کارشناسان سیاسی و امنیتی که برابر جدول مورگان، تعداد نمونه 178 نفر برآورد شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و داده‌های گردآوری از طریق پرسشنامه، از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های تی و رگرسیون بهره‌گیری شده است.یافته‌ها: براساس یافته‌های تحقیق، همه متغیرهای عنوان‌شده در خصوص ظهور بنیادگرایان مذهبی و تروریستی در عراق مؤثر بوده، ولی در مقایسه آن‌ها، مؤلفه‌های فرهنگ (رسانه‌ای) با میانگین 2.99 درصد بیش‌ترین تأثیر را در خصوص موضوع داشته و بعد از آن، مؤلفه‌های اجتماعی و فرهنگی، سیاسی و اقتصادی مؤثر بوده است.نتیجه‌گیری: براساس نظریه­های مدرنیته؛ تفسیرهای سلبی از اسلام؛ بحران‌های اجتماعی؛ اقتصادی و فرهنگی عراق از یکسو و دخالت بازیگران خارجی و متحدان منطقه‌ای آن‌ها برای حفظ موقعیت و جایگاه خود در موازنه قدرت سبب پیدایش بنیادگرایان تروریسم گردید.

Keywords