Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aug 2011)
Gazipaşa İlçesi’nde Antalya Nüfusun Dağılışı
Abstract
Gazipaşa İlçesi, Akdeniz Bölgesi’nin Adana Bölümü’nde yer alır. İlçe, 36º 13’-36º 34’ kuzey enlemleri ile 32º 15’-32º 38’ doğu boylamlarıarasındadır. Yüzölçümü 921 km²’dir. Gazipaşa’nın batısında Alanya, kuzeyinde Sarıveliler, doğusunda Anamur ilçeleri ve güneyinde Akdeniz bulunmaktadır. 1935-2008 yıllarıarasında Gazipaşa İlçesi’nin nüfusu % 430 artarak 11 303 kişiden, 48 675 kişiye ulaşmıştır. Nüfustaki bu artışyoğunluk ve dağılışözelliklerinde de görülmektedir. İlçe genelinde, 1935-2008 dönemleri arasında nüfus artışına bağlıolarak birim alana düşen yoğunluk artmıştır. Saha nüfusunun % 44,0’ı 21 415 şehir, % 56,0’ı 27 260 kırsal yerleşmelerde yaşamaktadır. Nüfus, ilçe merkezi ile ova tabanınıçevreleyen yamaçlarda yoğunlaşmaktadır. Gazipaşa’da şehir nüfusunun toplam nüfus içindeki payısürekli artmaktadır. Dolayısıyla dağılışbakımından nüfusun şehirsel yerleşmelere doğru yayıldığınısöylemek mümkündür. İlçenin 2008 yılıaritmetik nüfus yoğunluğu 52,9 kişi/km²; fizyolojik nüfus yoğunluğu 294,6 kişi/km²; tarımsal nüfus yoğunluğu da 111,3 kişi/km² olarak tespit edilmiştir. Bu değerler, Gazipaşa İlçesi’nin aritmetik nüfus yoğunluğunun Türkiye ortalamasının altında, tarımsal nüfus yoğunluğunun ise üzerinde olduğunu ifade etmektedir. Sahanın dağlık ve engebeli olması, tarımla uğraşan nüfusun fazlalığı, tarımsal arazinin azlığıgibi nedenler aritmetik ve tarımsal nüfus yoğunluğu üzerinde etkili olmuştur. Sonuç olarak, Gazipaşa’da, nüfusun dağılışve yoğunluğu üzerinde ilçenin içinde yer aldığıana morfolojik birimlerin ve beşeri faktörlerin etkileri görülmektedir. Buna bağlıolarak, nüfus yoğunluklarıda, ilçedeki yerleşmeler arasında farklılıklar göstermektedir. Bu çalışma, Gazipaşa İlçesi’nin nüfusunun dağılışıve bu dağılışıbelirleyen faktörleri coğrafya biliminin ilkeleri çerçevesinde ortaya çıkarmayıamaçlamaktadır.