بررسی ویژگی های رشدی و فتوسنتزی بوته های دختری توت فرنگی تحت تأثیر کوددهی نیتروژن گیاهان مادری

Abstract

سابقه و هدف: توت فرنگی گیاهی علفی و چند ساله است که جهت تکثیر آن، عمدتا از بوتههای دختری حاصل از روندک به صورت ریشه لخت در ماههای آذر تا دی از خزانه یا محل تکثیر استفاده میشود. معمولا نشاهایی که طوقه با قطر بیشتری دارند، تعداد بیشتری گل تولید نموده و در نتیجه عملکرد بالاتری دارند. تغذیه مناسب یکی از عوامل موثر بر قطر طوقه است. تغذیه در دوره القای گلدهی برای بهبود گلدهی بسیار مهم است. سطوح بالای نیتروژن در طول تابستان ممکن است تشکیل طوقه را افزایش داده و به طور کلی تولید را افزایش دهد. در این پژوهش نیز کاربرد مقادیر مختلف کود نیتروژن بر گیاهان مادری طی فصل های بهار و پاییز انجام شده تا تاثیر آن روی صفات کمی و کیفی نشاهای تولیدی مشخص شود.مواد و روش ها: این تحقیق در شرایط مزرعه ای در بسترهای خاکی انجام شد. بوته های رقم کاماروسا از یک نهالستان معتبر تهیه و در اسفند ماه 1396 با فاصله بین بوته ها 40 سانتی متر در دو ردیف بر روی پشته های قائمشهر کاشته شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با کوددهی بهاره در سه سطح (0، 150 و 300 کیلوگرم در هکتار نیتروژن) و کوددهی پاییزه نیز در سه سطح (0، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن) با سه تکرار (هر تکرار شامل 4 گیاه) انجام شد. کود بهاره (S) در سه تقسیم در طی ماه های فروردین تا اردیبهشت (10 فروردین تا 7 اردیبهشت) هر هفته و کود پاییزه (F) نیز از اواخر شهریور تا اوایل مهر (16 شهریور تا 6 مهر) در سال 1396 بر روی گیاهان مادر به صورت هفتگی اعمال شد. سپس در اواخر آبان ماه، بوته های دختری جدا شده و بر اساس هر تیمار به طور جداگانه کاشته شدند. پس از کاشت نشاها، هیچ کوددهی بر گیاهچه های تولید شده اعمال نشد. پس از آن، میوه ها از اوایل اردیبهشت برداشت و به آزمایشگاه منتقل شدند. سپس صفات مورفولوژیکی، بیوشیمیایی میوه ها و همچنین صفات فتوسنتزی گیاهان مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که مصرف نیتروژن بهاره 150 و پاییزه 100 کیلوگرم در هکتار، بیشترین طول میوه به میزان 91/3 سانتی متر را به همراه داشت. استفاده از کود پاییزه 100 کیلوگرم در هکتار موجب شده بیشترین وزن میوه به میزان 24/15 گرم مشاهده گردد. اگرچه این مقدار با سایر سطوح بالای نیتروژن تفاوت معنی داری نداشت. کاربرد کود پاییزه و بهاره موجب کاهش مواد جامد محلول و آنتوسیانین گردید، به طوریکه بیشترین مقدار مواد جامد محلول(47/8) در زمان کاربرد کود پاییزه و زمان کاربرد کود بهاره به مقدار 150 کیلوگرم در هکتار به میزان 66/9 مشاهده گردید. مقدار آنتوسیانین نیز از تیمار شاهد تا کاربرد همزمان کود بهاره 150 و پاییزه 50 کیلوگرم در هکتار در بالاترین سطح بوده و پس از آن مشابه با مواد جامد محلول با کاهش همراه بود. مصرف زیاد کود نیتروژن تعادل ترکیبات مفید میوه را به هم می زند و میزان نیترات میوه را افزایش می دهد. افزایش مصرف بیش از حد کود نیتروژن منجر به اختلال در تعادل ترکیبات میوه مانند ویتامین C، آنتوسیانین و سایر متابولیت های ثانویه شده است. کاربرد نیتروژن پاییزه تأثیر بیشتری بر افزایش پارامترهای فتوسنتزی و فلورسانس کلروفیل از جمله فتوسنتز خالص و حداکثر بازده کوانتومی فتوسیستم II داشت.نتیجه‌گیری: در مجموع نتایج نشان داد که کوددهی نیتروژن تأثیر بسیار زیادی بر تولید گیاهچه‌های قوی دارد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، مصرف ۱۰۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار در پاییز را می‌توان برای تولید بوته‌های توت فرنگی سالم با تعداد بالا توصیه نمود.

Keywords

• نشای ریشه لخت
• تغذیه بهاره
• آنتوسیانین
• تغذیه پاییزه