Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Apr 2021)
Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisine Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı
Abstract
Turizm; insanların gezme, dinlenme, eğlenme, öğrenme gibi çeşitli amaçlar doğrultusunda başka bölgelere seyahat etmeleri sonucunda gerçekleşmektedir. İnsanlar tarafından gerçekleştirilen bu seyahat faaliyetleri özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ekonomilerine çeşitli yönlerden fayda sağlayarak büyüme oranları üzerinde etkili olmaktadır. Bu sebepten ülkeler turizm sektörüne giderek daha fazla önem vermekte ve bu sektörü geliştirmek için çeşitli politikalar ve stratejiler uygulamaktadırlar. Turizm ve büyüme ilişkisi literatürde turizme dayalı büyüme ve büyümeye dayalı turizm şeklinde ayrı ayrı incelenmektedir. Dolayısıyla turizm ve büyüme karşılıklı olarak birbirlerini etkileyerek ülkelerin kalkınmasında önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmada 1998:Q1-2019:Q4 dönemi verilerinden yararlanılarak turizm ve büyüme ilişkisinin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada reel gayri safi yurtiçi hasıla büyümeyi gösterirken, turizm gelirleri ve yabancı ziyaretçi sayısı da turizmi temsil etmektedir. Analiz kapsamında öncelikli olarak sınır testi yapılmış ve değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Akabinde hata düzeltme modeli incelenerek kısa dönemde meydana gelen dengesizliklerin sonraki dönemde düzelebileceği belirlenmiştir. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisinin test edilmesi için yapılan Granger nedensellik testi sonucunda da yabancı ziyaretçi sayısının ve turizm gelirlerinin büyümenin Granger nedeni olduğu anlaşılmıştır. Sonuç olarak turizm ve ekonomik büyüme arasında ilişki bulunurken, Granger nedensellik analizinin ampirik sonuçları Türkiye'de turizm’e dayalı büyümeyi doğrulamıştır
Keywords