ارزیابی واکنش 25 ژنوتیپ گندم رایج کشت به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله در شرایط گلخانه

Abstract

بیماری بلایت فوزاریومی سنبله گندم باعث ایجاد خسارت اقتصادی روی این محصول استراتژیک می­شود. این بیماری با کاهش عملکرد دانه و کیفیت محصول راندمان تولید در واحد سطح را کاهش داده و از طریق تولید زهرابه­های قارچی مانند نیوالنول و دِاکسی نیوالنول باعث به خطر افتادن سلامت مصرف­کنندگان می شود. در این مطالعه، واکنش 25 ژنوتیپ گندم رایج کشت به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله گندم در شرایط گلخانه بررسی شدند. ژنوتیپ­ها در دو نوبت در زمان تشکیل سنبله و گل­دهی مایه­زنی شدند و پس از گذشت ده روز، وقوع بیماری و شدت بیماری روی ژنوتیپ‌های تیمار شده محاسبه شد. نتایج تجزیه داده­های مربوط به میزان وقوع و شدت بیماری و نیز میزان آلودگی دانه (وزن هزار دانه و تعداد دانه در هر سنبله) در شرایط گلخانه نشان داد که برای صفات یاد شده تفاوت معنی­دار آماری بین ژنوتیپ­ها وجود دارد. هم­چنین ژنوتیپ­های Irana، نیک­نژاد، گهر، مروارید و زاگرس به ترتیب جزو ژنوتیپ‌های مقاوم، Wa-82-9 و اکبری به عنوان ژنوتیپ‌های نیمه مقاوم، چمران، کاروان، پاستور، چمران2، Chenab، Weebille 264 و کراس روشن بهار به عنوان ژنوتیپ نیمه حساس و S-90-5، مهرگان، شعله، فلات، هیرمند، الوند، داراب، سیستان، زرین و استار به عنوان ژنوتیپ‌های حساس و هم­چنین ژنوتیپ باژ به عنوان ژنوتیپ­های خیلی حساس شناخته شدند. با ارزیابی مقاومت ارقام مقاوم و نیمه مقاوم معرفی شده در این تحقیق در شرایط مزرعه، امکان استفاده از رقم ها در برنامه های کشت در مناطق مختلف کشور امکان پذیر خواهد شد.

Keywords

• fusarium graminearum
• بلایت خوشه
• شدت بیماری
• مقاومت
• لرستان