Działalność kolekcjonerska ks. Jana Wiśniewskiego, na tle zainteresowań przeszłością sandomierskiego środowiska duchownego przełomu XIX i XX wieku

Abstract

Przedmiotem artykułu jest próba ukazania kolekcjonerstwa ks. Jana Wiśniewskiego (1876-1943). Niezwykle ważny wpływ na zainteresowania ks. Wiśniewskiego miał duchowy klimat Sandomierza - miejsca jego seminaryjnych studiów i ówczesne środowisko kościelne, zainteresowane przeszłością i pamiątkami minionego czasu. Wzorem i oparciem byli dla niego pierwsi nauczyciele w Seminarium Duchownym. Ks. Wiśniewski ofiarował do Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu, niezwykłe zbiory o charakterze artystycznym oraz patriotyczno – narodowym, zadziwiające bogactwem i różnorodnością. Jego kolekcjonerstwo miało korzenie w XIX w., w atmosferze dojrzewania myśli patriotycznych i budzącym się w okresie niewoli narodowej zainteresowaniem historią własnego kraju. Oprócz działalności kolekcjonerskiej ks. Wiśniewski prowadził szeroką działalność badawczą. Jako historyk amator, opracował i wydał nakładem własnym 15 tomów Monografii dekanatów i Historycznych opisów kościołów. Ks. Wiśniewski gromadził swoje zbiory początkowo w Radomiu, a następnie w Borkowicach. Na plebanii w Borkowicach urządził „Muzeum pamiątek narodowych”. Zbiory wypożyczał na liczne wystawy. Zachowane materiały źródłowe informują o szerokich kontaktach ks. Jana Wiśniewskiego z kolekcjonerami, antykwariuszami, marszandami i bibliofilami, nie brak wśród nich postaci pod wieloma względami wybitnych. Kolekcja ks. Jana Wiśniewskiego legła u podstaw Muzeum Diecezjalnego. Powstało ono w oparciu o prywatne zbiory kolekcjonera, którego indywidualnym zamysłem było od początku upowszechnienie kolekcji następnym pokoleniom.

Keywords

• ks. Jan Wiśniewski
• ks. Józef Rokoszny
• Borkowice
• Dom Długosza
• Sandomierz
• Seminarium Duchowne