تنوع زیستی قارچ‌های میکوریزی و ارزیابی شرایط بهینه وقوع آن‌ها در خاک برای افزایش علمکرد نیشکر

Abstract

قارچ‌های میکوریزی از موجودات مهم خاک هستند که به رشد و محصول‌دهی بیشتر گیاهان زراعی از جمله نیشکر کمک می‌کنند. برای مشخص شدن شرایط مناسب برای قارچ‌های میکوریزی و در نتیجه افزایش عملکرد نیشکر در مزارع استان خوزستان، تنوع گونه‌ای و تراکم هاگ قارچ‌ها، در مزارع هشت شرکت کشت و صنعت نیشکر مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌های ترکیبی خاک، حاصل از 25 نمونه فرعی از هر 64 مزرعه انتخابی به آزمایشگاه منتقل شدند. هاگ‌ها با روش الکِ تر و سانتریفوژ با محلول ساکارز از خاک جداسازی و جمع‌آوری شدند و برای محاسبه تعیین گونه قارچ‌ها و تراکم هاگ در خاک مورد استفاده قرار گرفتند. سپس عواملی همچون خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک، تناوب زراعی، سن راتون و ارقام نیشکر اندازه‌گیری و ثبت گردید و تاثیر آن‌ها بر میزان تراکم هاگ و عملکرد نیشکر، به صورت آماری محاسبه شد. حاصل بررسی میکروسکوپی هاگ‌ها در تحقیق حاضر، ضمن تشخیص 30 گونه قارچ میکوریزی، مشخص نمود که بین میزان تراکم هاگ‌ها در خاک و عملکرد نیشکر ارتباط مستقیم و نزدیکی وجود دارد و بهترین نتیجه در مزارعی با زهکشی مناسب (ماسه کافی)، با pH خنثی تا قدری قلیایی، رطوبت کافی و مقادیر کنترل شده نیتروژن، فسفر و پتاسیم به دست می‌آید. از سوی دیگر، تناوب زراعی با گیاهانی مانند یونجه و گندم که وابسته به همزیستی میکوریزی هستند یا آیش زمین زراعی و همچنین استفاده از راتون تازه در هر کشت باعث افزایش تراکم هاگ قارچ‌های میکوریزی و عملکرد نیشکر شده است.

Keywords

• آیش
• استان خوزستان
• تناوب زراعی
• تراکم هاگ
• راتون
• ریزوسفر