نامه آموزش عالی (Sep 2023)

واکاوی راهبردهای مؤثر بر توسعه تاب‌آوری دانشجویان در محیط آموزش الکترونیکی طی همه‌گیری COVID-19: یک مطالعه کیفی

  • حمیدرضا نعمت الهی,
  • مانی ارمان,
  • الهام تنگستانی

DOI
https://doi.org/10.22034/hel.2023.708432
Journal volume & issue
Vol. 16, no. 63
pp. 153 – 184

Abstract

Read online

هدف: تاب‌آوری، فرایند توانایی یا پیامد سازگاری موفقیت‌آمیز با شرایط تهدیدکننده است. یکی از مهم‌ترین مباحث تاب‌آوری در زمینه تحصیل و آموزش است؛ بنابراین، این مطالعه باهدف بررسی چگونگی توسعه تاب‌آوری دانشجویان در طول دوره آموزش الکترونیکی در زمان همه‌گیری کووید -۱۹ انجام شد.روش پژوهش: پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی مقطعی کیفی است که از منظر هدف نیز کاربردی است. شرکت‌کنندگان 18 دانشجو و عضو هیئت‌علمی دانشگاه بودند که با آن‌ها مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انجام شد. نمونه‌ها با استفاده از تکنیک حداکثر تنوع با درنظرگرفتن درجه و رشته تحصیلی آن­ها به طور هدفمند انتخاب شدند. همچنین یک راهنمای مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با ارجاع به نظریه تاب‌آوری ایجاد شد و تجزیه‌وتحلیل داده با استفاده از روش تحلیل تم صورت گرفت.یافته‌ها: در نهایت، 97 کد، 20 مضمون فرعی و پنج مضمون اصلی به دست آمد که شامل: 1- برنامه‌ریزی و آمادگی فردی و درونی 2- عوامل تکنولوژی 3- عوامل محتوا 4- عوامل چابکی و 5- عوامل ارزیابی و پشتیبانی است که هر یک از مؤلفه‌هایی تشکیل شده‌اند.نتیجه‌گیری: با توجه ‌به نتایج پژوهش ارتقا و توانمندسازی دانشجویان با تقویت تاب‌آوری ضروری به نظر می‌رسد. همچنین تاب‌آوری به دانشجویان اجازه می‌دهد تا با پذیرش چالش‌ها، بتوانند شرایط نامطلوب را مدیریت کنند و با داشتن دید مثبت نسبت به تغییر، عملکرد تحصیلی خود را بهبود بخشند. در این راستا درنظرگرفتن جنبه‌های زیرساختی، سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و دانشگاهی در کنار عوامل فردی، رفتاری و شخصیتی با یکدیگر به‌عنوان مجموعه‌ای جامع از عوامل آموزشی و دخیل در تاب‌آوری ضروری است.

Keywords