بررسي آثار وضعي اهدای جنين در فقه اماميه؛ بر مبنای انتساب جنين به صاحبان اسپرم و تخمک

Abstract

سابقه و هدف: بكارگيري روش‏هاي نوين بارداري، موجب طرح پرسش‏هايي در عرصه‏هاي مختلف شده و مسائل زيادي را در زمينه حقوق طرفين به وجود آورده است. یکی از این مسائل، بررسی آثار وضعی و تکلیفی این موضوع مهم اجتماعی است. از این رو هدف این پژوهش، به دست آوردن آثار فقهی اهداء جنین بر اساس نگرش شیعی است. روش کار: این پژوهش از نوع تحلیلی - کتابخانه ای است. کلیدواژه های جنین، اهداء، نسب و رضاع در روایت شیعی و عبارات فقهای شیعه بررسی و مورد تحلیل و واکاوی دقیق بر اساس معیارهای فقهی-اصولی قرار گرفته است. مولف مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده است. یافته ها: در استفاده از تکنيک‏هاي نوين باروري مصنوعي، همزمان با توجه به حل معضل زوج‏هاي نابارور، نحوه انتساب نوزاد به دنيا آمده با اهداء گيرندگان، بسيار حساس است و دیگر آثار اهداء جنين مثل نفقه، ولايت، حضانت، ازدواج، محرميت، ارث وغيره در ذیل موضوع انتساب قابل حل خواهد بود. یافته ها نشان داده است که نسب واقعي فرزند به صاحب اسپرم وتخمک مي‏رسد. اما چون صاحبان آن، از جنين خود اعراض کرده‏اند وآن را به بانک‏هاي جنين (آشکار يا پنهان) و یا زوج نابارور اهدا نموده‏اند، لذا نبايد ادعاي انتساب فرزند به خود را بنمايند. نتیجه گیری: اگر وجود نسب بين پدر، مادر و نوزاد به صورت صحیح اثبات گردد، حقوق و تکاليفي مثل حرمت نکاح، حضانت، نگهداري و تربيت نوزاد، ولايت قهري پدر و جد پدري، نفقه (انفاق)، توارث بين طفل وپدر ومادر وخويشاوندان و... تحت عنوان آثار نسب، به صورت خودکار در قالب یک حق براي طرفين ایجاد می‏گردد.

Keywords

• اهدای جنين؛ اثر وضعي؛ اماميه؛ رضاع؛ فقه