مدیریت خاک و تولید پایدار (Nov 2014)
تأثیر ترکیب کودهای شیمیایی و زیستی بر میزان کادمیوم و پارامترهای رشدی گیاه دارویی شنبلیله در یک خاک آلوده به کادمیوم
Abstract
گیاهان مهم‌ترین منبع ورود کادمیوم به زنجیره غذایی انسان هستند و این عنصر در رژیم غذایی ممکن است تهدیدی جدی برای سلامت انسان باشد. از این‌رو، تأثیر مایه تلقیح باکتری¬ ازتوباکتر (Azotobacter chroococcum )، قارچ همزیست میکوریزا ( Glomus intraradaices) و سولفات روی بر غلظت کادمیوم و پارامترهای رشدی گیاه دارویی شنبلیله (.Trigonella foenum gracum L) در یک خاک آلوده به کادمیوم مورد ارزیابی قرار گرفت. این آزمایش در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. هشت تیمار کودی شامل شاهد (عدم مصرف کود)؛ اوره؛ اوره + سولفات روی؛ اوره + ازتوباکتر؛ اوره + میکوریزا؛ اوره + سولفات روی + ازتوباکتر؛ اوره + سولفات روی + میکوریزا؛ اوره + سولفات روی+ میکوریزا+ ازتوباکتر بودند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار ارتفاع بوته، وزن تر برگ، وزن تر ساقه و وزن تر اندام هوایی با کاربرد ازتوباکتر + اوره حاصل شد ولی با تیمار میکوریزا + سولفات روی + اوره تفاوت معنی¬داری نداشت. کمترین غلظت کادمیوم (09/0 میلی¬گرم بر کیلوگرم) نیز در تیمارهای ازتوباکتر + اوره و سولفات روی+ میکوریزا + اوره حاصل شد (0۵/0 P≤). کاربرد توأم دو منبع بیولوژیک به همراه سولفات روی در مقایسه با تیمارهای فقط دارای کودهای شیمیایی از رشد رویشی مناسب و غلظت کادمیوم نسبتاً پایینی برخوردار بود. به طورکلی کاربرد ازتوباکتر در تولید شنبلیله علاوه بر افزایش عملکرد می¬تواند در جلوگیری از انتقال کادمیوم به رژیم غذایی انسان نیز مؤثر باشد.
