غالب (Dec 2023)

آلوده‌گی هوا در افغانستان

  • علی‌الله آزاد,
  • مژده آزاده,
  • نازیه محمدیار,
  • پروین آزاده,
  • مرضیه محمدیار

DOI
https://doi.org/10.58342/ghalibqj.V.12.I.4.2
Journal volume & issue
Vol. 12, no. 4

Abstract

Read online

آلوده‌گی هوا، یکی از جنبه­‌های مهم تغییرات اقلیمی‌است. امروزه آلوده‌گی هوا به یکی از مهم‌­ترین دغدغه­‌های همه مردم و دانش‌مندان تبدیل شده است. این در‌حالی است که این موضوع در شهرهای بزرگ افغانستان، مانندِ کابل و هرات تقریباً به یک بحران تبدیل شده است. بحرانی‌که پیامدهای آن حکایت از مشکلاتِ فراوان و شاید جبران‌ناپذیر دارد. ذرات سمّی کوچک در جوّ افغانستان تقریباً هفت‌برابر بیش‌تر از استاندارد جهانی است. آلوده‌گی هوا قاتلی بزرگ‌تر از جنگ در افغانستان بوده است؛ لذا بر حسب ضرورت در این تحقیق تلاش شده تا ضمن شناسایی پیامدهای این مشکل و هم‌چنین شناسایی علل تعیین‌­کنندۀ آن، راه حل مناسبی برای کنترول آن ارائه شود. برای حصول به‌ترین نتایج، تحقیق با روی‌کرد فازی و روش مقایسه‌یی انجام شده است. داده‌­ها از دو گروه افراد آگاه و دانش‌­جویان جمع‌­آوری و با استفاده از نرم‌افزار FsQCA مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفته است. در‌نهایت، یافته‌ها نشان داد، که آلوده‌گی هوا پیامدهای زیادی برای شهروندان افغانستان داشته است. از جمله: بیماری‌های قلبی، بیماری‌های تنفسی، انواع سرطان، دیابت، بیماری‌های پوستی، حرارت بالا، آفات نباتی و تبدیل‌شدن به قاتل بزرگ‌‌ کودکان، تا حد‌ّ زیادی عوامل آلوده­‌کننده هر دو شهر به جز در یک عنصر مشابه اند. یعنی وجود زباله یا ضایعات در ترکیب آلوده­‌کنندۀ شهر کابل. سایر عوامل دخیل عبارت‌اند از: مصرف زیاد زغال سنگ، فقدان یک سیستم کاربردی مدیریت حفاظت از محیط زیست، وجود موترهای کهنه‌ و استفاده از زباله برای سوخت.

Keywords