غالب (Dec 2023)
آلودهگی هوا در افغانستان
Abstract
آلودهگی هوا، یکی از جنبههای مهم تغییرات اقلیمیاست. امروزه آلودهگی هوا به یکی از مهمترین دغدغههای همه مردم و دانشمندان تبدیل شده است. این درحالی است که این موضوع در شهرهای بزرگ افغانستان، مانندِ کابل و هرات تقریباً به یک بحران تبدیل شده است. بحرانیکه پیامدهای آن حکایت از مشکلاتِ فراوان و شاید جبرانناپذیر دارد. ذرات سمّی کوچک در جوّ افغانستان تقریباً هفتبرابر بیشتر از استاندارد جهانی است. آلودهگی هوا قاتلی بزرگتر از جنگ در افغانستان بوده است؛ لذا بر حسب ضرورت در این تحقیق تلاش شده تا ضمن شناسایی پیامدهای این مشکل و همچنین شناسایی علل تعیینکنندۀ آن، راه حل مناسبی برای کنترول آن ارائه شود. برای حصول بهترین نتایج، تحقیق با رویکرد فازی و روش مقایسهیی انجام شده است. دادهها از دو گروه افراد آگاه و دانشجویان جمعآوری و با استفاده از نرمافزار FsQCA مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفته است. درنهایت، یافتهها نشان داد، که آلودهگی هوا پیامدهای زیادی برای شهروندان افغانستان داشته است. از جمله: بیماریهای قلبی، بیماریهای تنفسی، انواع سرطان، دیابت، بیماریهای پوستی، حرارت بالا، آفات نباتی و تبدیلشدن به قاتل بزرگ کودکان، تا حدّ زیادی عوامل آلودهکننده هر دو شهر به جز در یک عنصر مشابه اند. یعنی وجود زباله یا ضایعات در ترکیب آلودهکنندۀ شهر کابل. سایر عوامل دخیل عبارتاند از: مصرف زیاد زغال سنگ، فقدان یک سیستم کاربردی مدیریت حفاظت از محیط زیست، وجود موترهای کهنه و استفاده از زباله برای سوخت.
Keywords