Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi (Dec 2020)

Küçük Devlet Neden Süper Güç İttifakından Ayrılır? Soğuk Savaş Dönemi Irak, Mısır ve İran Örnekleri

  • Feyza Nur Atabay

DOI
https://doi.org/10.26513/tocd.707189
Journal volume & issue
Vol. 7, no. 2
pp. 61 – 97

Abstract

Read online

Özet Bu makalenin amacı, süper güç ve küçük devlet arasındaki ittifakın sona ermesinin iç siyasal nedenlerini incelemektir. İttifak literatürü, ağırlıklı olarak klasik realizmin ve neo-realizmin etkisi altında olduğu için, devlet davranışlarını etkileyen temel faktörün uluslararası sitemin yapısı ve bu yapıdaki güç değişimi olduğu ileri sürülmüştür. Devlet düzeyindeki dinamikler değerlendirmeye dahil edilmemiştir. Soğuk Savaş boyunca sistemin yapısında bir değişim söz konusu değilken bile bazı devletlerin, mevcut ittifaklarını sonlandırarak yeni ittifak tercihlerine yönelmiş olmaları, bu yönelimin nedenlerini anlamak için devletin iç koşullarındaki değişimlere bakmanın gerekli olduğunu göstermektedir. Bu argümanı test etmek için, Irak, Mısır ve İran'ın Soğuk Savaş dönemindeki ittifak ayrılışları ele alınmıştır. Bu ülkeler, siyasi tarihlerindeki pek çok darbe deneyimi, sahip oldukları istikrarsız siyasal atmosferleri ve ekonomik değişkenlikleri ile ilgili hipotezlerin test edilebilmesi için zengin bir örneklem sunmaktadırlar. Araştırma, rejim değişikliği, lider değişikliği, travmatik olay ve iktidarın meşruluk krizi gibi dinamiklerin devletin mevcut ittifak ilişkisini sonlandırmasının başlıca nedenleri olduğunu göstermektedir.

Keywords