Pizhūhish-i Naft (Feb 2023)
بررسی و تعیین میزان اثر شوری، نوع یون و pH برروی مهاجرت ذرات ریز در مخازن ماسه‌سنگی
Abstract
یکی از روش‌های ازدیاد برداشت از مخازن نفتی تزریق آب با شوری‌های کم و pH بالا است. این روش علی‌رغم مزایای فراوان مانند هزینه کم و دسترسی زیاد، می‌تواند باعث آسیب به سازند شود. یکی از مشکلات هنگام تزریق آب با شوری کم، مهاجرت ذرات ریز است. مهاجرت ذرات ریز می‌تواند تراوایی مخزن را کاهش دهند و یا به تجهیزات آسیب جدی وارد کند. شرایط آب تزریقی با توجه به قدرت یونی، نوع یون‌ها و pH به شکل‌های مختلف برروی مهاجرت ذرات مؤثر است. در این مقاله، تأثیر قدرت یونی و نوع یون‌های مؤثر، اعم از یون‌های یک و دو ظرفیتی، در قدرت یونی که کمتر به مفهوم آن پرداخته شده است برروی مهاجرت ذرات مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. به این منظور، چهار نمک شامل یون‌های یک و دو ظرفیتی انتخاب و با تغییرات فاکتور قدرت یونی و نوع یون مهاجرت ذرات بررسی شد. تأثیر pH نیز در مقادیر 5/6، 8، 10 و 12 برروی مهاجرت ذرات ریز مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان دادند که به طور کلی با افزایش قدرت یونی سیال تزریقی میزان مهاجرت ذرات کاهش می‌یابد. نمک‌های دو ظرفیتی نیز به‌دلیل افزایش قدرت یونی باعث کاهش میزان مهاجرت ذرات می‌گردد، ولی اثر آن‌ها در قدرت‌های یونی یکسان نبوده و رفتاری متفاوت نشان می‌دهند تا حدی که حضور هم‌زمان یون‌های دو ظرفیتی در سیال تزریقی حتی باعث افزایش شدت مهاجرت ذرات ریز می‌گردد. علاوه‌برآن، نتایج نشان داد که با افزایش pH میزان مهاجرت ذرات تشدید می‌شود. هنگام تزریق سیال با pH بالا پتانسیل زتا سطح ذرات زیاد شده و در نتیجه با افزایش نیروی دافعه بین ذرات میزان مهاجرت و تولید ذرات افزایش می‌یابد
Keywords
