Globale zelfwaardering bij dementie

Abstract

In de belevingsgerichte zorg groeit de aandacht voor het zelfbeeld van mensen met dementie. Toch wordt de belangrijke evaluatieve dimensie ervan, namelijk zelfwaardering, zelden rechtstreeks gemeten. Een in gerontologisch onderzoek eerder gebruikte vragenlijst voor zelfwaardering werd voorgelegd aan 245 achtereenvolgende bezoekers van een psychogeriatrische dagbehandeling. In deze groep van merendeels demente mensen vormen de acht items van Brinkmans Zelfwaarderingsschaal met een H (Mokken) van 0,44 een matig sterke, unidimensionele schaal. Deze beantwoordt aan de voorwaarden van dubbele monotonie, zodat respondenten en items betrouwbaar kunnen worden geordend op de latente dimensie ‘zelfwaardering’. De test-hertestbetrouwbaarheid van de Zelfwaarderingsschaal (over een interval van een week) bedroeg 0,68. De coëfficiënten voor schaalbaarheid en test-hertestbetrouwbaarheid verschilden niet tussen een groep met een relatief hoog, en een lager niveau van cognitief functioneren. De somscore op de Zelfwaarderingsschaal correleerde met een zelf toegekend rapportcijfer (r = 0,55). Zelfwaardering correleerde sterker met stemmingsvariabelen (somberheid, vermoeidheid en eenzaamheid) dan met niveau van cognitief functioneren. De onafhankelijkheid van zelfwaardering en ernst van dementie rechtvaardigt een grotere aandacht voor deze indicator van subjectief welbevinden in het onderzoek en de behandeling van mensen met dementie.

Keywords

• psychogeriatrie
• zelfbeeld
• stemming
• Mokken schaalanalyse
• confirmatieve factoranalyse