هنر و تمدن شرق (Sep 2021)

نگاه و نقدی ساختاری و محتوایی به مقالۀ «شکل‌گیری فضا در اثر پیوند مفهومی «موسیقی – ریاضی» و معماری (مطالعۀ موردی: جلوخان و آسمانه گنبدخانه مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان)

  • علی بکان

DOI
https://doi.org/10.22034/jaco.2021.300931.1213
Journal volume & issue
Vol. 9, no. 33
pp. 11 – 20

Abstract

Read online

بشر هنر را پدید آورد تا ابزاری باشد برای ابراز احساس و انتقال آن به دیگران. در این بین طبق نظریه و دیدگاه فیلسوفان، زیبایی‌شناسی و رسیدن به امر زیبا همواره دغدغة انسان خردمند بوده است، اینکه چطور زیبا بیندیشد و زیبایی‌ها را ببیند و آن را با استفاده از تکنیک و خلاقیت، بازآفرینی کند. هنرهای تجسمی و معماری، گونه‌ای از بازنمایی تصورات انسان در آفرینش هنری بود و در کنار آنها تنها پدیدة انتزاعی و تجریدی هنر موسیقی بود که فارغ از عدم وجود جنبه‌های بصری و درک و دریافت اولیه، به پدیده‌ای رازگونه مبدل شد که درک و دریافت مختصات آن، نیاز به دانش و بینش ثانویه دارد. اگرچه موسیقی به لحاظ مختصات ساختاری، شاید در ظاهر، قابل انطباق با هر پدیده‌ای که در ساختار آن مهندسی و چینش وجود دارد، باشد ولی چنانچه اندکی ژرف‌تر بنگریم متوجه خواهیم شد که این دو هم‌جنس و هم‌سنخ نیستند. در این گفتار به تجزیه و تحلیل و نقد ساختاری و محتوایی یکی از مقالات بین‌رشته‌ای معماری و موسیقی، پرداخته خواهد شد که سعی دارد با هم‌پوشانی مصادیق، مختصات این دو هنر را در کنار یکدیگر قرار داده و در نتیجه، صورت و معنا را به یکدیگر الصاق کند و در این مسیر، جنبة احساسی به مستندات علمی و پژوهشی غلبه یافته و وجود خطاهای فاحش در تبیین مبانی نظری و طریقة اثبات انطباق آنها، از اعتبار و منزلت مقاله کاسته است.

Keywords