Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aug 2019)
Üçüncü Yaş Yerli Turistlerin Seyahat Kısıtları ve Motivasyonları Üzerine Bir Araştırma
Abstract
Üçüncü yaş turizmi dünya nüfusunun hızla yaşlanması, yaşlı nüfusun sosyo demografik ve sosyo ekonomik yapısının değişmesiyle birlikte turizm endüstrisi açısından önem kazanmıştır. Üçüncü yaş turizminin potansiyeline bağlı olarak önemli bir pazar haline gelmiş olan üçüncü yaş turistlerinin motivasyonlarının ve onları turizm etkinliklerine katılmaktan alıkoyan kısıtların neler olduğunun iyi analiz edilmesi gerekmektedir. Üçüncü yaş turistlerinin seyahat motivasyonu ile ilgili araştırmalarda belirlenen en yaygın itme motivasyonları dinlenme ve rahatlama, kaçış, yenilik arayışı, sosyal etkileşim, fiziksel egzersiz, sağlık, nostalji, arkadaş ve akraba ziyaretidir. Çekme motivasyonlarında ise hijyen ve temizlik, güvenlik, iklim, maliyet, ulaşım kolaylığı, alışveriş imkanları, tıbbi olanaklar, tarihi ve kültürel çekicilikler, doğal çekicilikler öne çıkmaktadır. Motivasyon, turizm mal ve hizmetlerinin seçimini etkileyen içsel bir istek, itici bir güç ise, seyahat kısıtları da insanların seyahat etme isteklerini, seyahat hazırlıklarına başlamayı, bunu sürdürmeyi ya da seyahate çıkma sıklığını artırmayı engelleyen faktörler olarak tanımlanmıştır. Kısıtlar içsel kısıtlar stres, depresyon, anksiyete vb. , kişilerarası kısıtlar örneğin uygun bir seyahat ortağı bulma ve yapısal kısıtlar aile yaşam döngüsü aşaması, finansal kaynaklar, mevsim, iklim, iş planlaması vb. olmak üzere üçe ayrılmıştır. Buradan yola çıkarak çalışmanın amacı üçüncü yaş yerli turistlerin seyahat kısıtlarını ve motivasyonlarını belirleyerek motivasyon ile seyahat kısıtları arasındaki ilişkiyi ortaya koymak, sosyo demografik özelliklere bağlı olarak seyahat kısıtları ile motivasyonların farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Çalışmanın amaçları doğrultusunda 394 kişi ile yüz yüze anket çalışması yapılmıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda seyahat motivasyonları sosyalleşme, sağlık, kendini geliştirme ve yenilik arayışı olmak üzere dört boyutta incelenebileceği belirlenmiştir. En güçlü motivasyonların sosyalleşme ve yenilik arayışı olduğu görülmüştür. Ayrıca seyahat kısıtlarının içsel kısıtlar, kişilerarası kısıtlar ve yapısal kısıtlar olmak üzere üç boyut altında toplandığı tespit edilmiştir. Seyahat kısıtları içinde kişilerarası kısıtların en önemli kısıt olduğu ortay konmuştur. Bununla birlikte seyahat kısıtlarının motivasyon düzeyini etkilediği görülmüştür. Üçüncü yaş turistlerinin seyahat kısıtlarının ve motivasyonlarının göz önüne alınarak hazırlanacak turlar bu yaş gruplarının daha çok seyahat etmesini sağlayabilecektir.
