تأثیر تمرین های ادراکی-حرکتی و ذهن‌آگاهی بر شبکه‌های توجه و دقت پاسخ کودکان مبتلا به نقص توجه-بیش‌فعالی

Abstract

مقدمه و اهداف امروزه با توجه به شیوع اختلال نقص توجه-بیش‌فعالی، انجام پژوهش برای تعیین تأثیر تمرینات و راهکارهای غیردارویی برای کمک به بهبود افراد مبتلا به نقص توجه-بیش‌فعالی بیش­ازپیش احساس می­شود. پژوهش حاضر نیز با همین منظور و با اعمال متغیرهای ادراکی–حرکتی و ذهن­آگاهی انجام شده است. مواد و روش­ ها پژوهش حاضر به روش نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با دو گروه آزمایشی و یک گروه شاهد انجام شده است. شرکت­کننده‌های این پژوهش شامل 30 کودک مبتلا به اختلال نقص‌ توجه-بیش‌فعالی با میانگین سن 65/1±9 سال بودند که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند؛ از شرکت­کننده­ ها در پیش‌آزمون، آزمون شبکه‌های توجهی گرفته شد. سپس مداخلۀ مربوط به هر گروه آزمایش در مدت 8 جلسۀ یک­ساعته اجرا شد. بعد از آن‌که دو گروه (تمرینات ذهن‌آگاهی و تمرینات ادراکی-حرکتی) تمرینات خود را به­مدت چهار هفته، هر هفته دو جلسه و هر جلسه یک ساعت انجام دادند، مجددا از آن­ها آزمون شبکه­های توجهی گرفته شد. برای آزمون فرضیه‌های تحقیق از آزمون آنکوا و تحلیل واریانس مرکب با اندازه‌های مکرر با سطح معناداری 0/05>p استفاده شد. یافته­ ها یافته‌ها نشان داد که تمرین­های ادراکی-حرکتی و ذهن‌آگاهی بر دقت پاسخ و برخی از زیرمجموعه‌های (شاخص‌های) شبکه‌های توجهی کودکان مبتلا به نقص توجه- بیش‌فعالی تاثیر معنادار دارد، در صورتی که در گروه کنترل تغییرات معناداری مشاهده نشد. همچنین اثر تمرین­های ذهن­آگاهی از تمرین­ های ادراکی–حرکتی بیش­تر می­باشد. نتیجه­ گیری طبق نتایج به نظر می‌رسد استفاده از تمرینات ذهن‌آگاهی و ادراکی-حرکتی در کنار سایر روش‌های درمانی افزایش توجه برای این کودکان پیشنهاد می‌گردد.

Keywords

• ادراکی-حرکتی
• اختلال نقص توجه-بیش‌فعالی
• دقت پاسخ
• ذهن‌آگاهی
• شبکه‌های توجه
• کودکان