بوم شناسی کشاورزی (Oct 2020)
اثر سطوح کمآبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (Zea mays L.) سینگل کراس 704 تحت تأثیرکاربرد کاهندههای تعرق
Abstract
این مطالعه با هدف بررسی اثر مصرف جیبرلین و مواد کاهنده تعرق بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (Zea mays L.) تحت تنش رطوبتی، به‌صورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال 1396 در شهرستان مهران استان ایلام انجام شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح کمآبیاری (آبیاری نرمال (معادل 40 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) به‌عنوان شاهد و 60 و 80 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) و فاکتور فرعی شامل هشت حالت مصرف جیبرلین (با غلظت 100 پیپیام)، و عدم مصرف جیبرلین در چهار سطح مصرف کاهندههای تعرق شامل اسید سالسیلیک (با غلظت 5/0 میلیمولار)، اسید آسکوربیک (120 میلیگرم در لیتر) و پاکلوبوترازول (50 پیپیام) و شاهد (محلولپاشی با آب مقطر) در مرحله شش تا هشت‌برگی بود. نتایج نشان داد که بین سطوح مختلف کمآبیاری از نظرصفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، تعداد دانه در بلال، شاخص سطح برگ و محتوای نسبی آب برگ تفاوت معنیداری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. خشکی سبب کاهش عملکرد، اجزای عملکرد، شاخص سطح برگ و محتوای نسبی آب برگ شد و مصرف جیبرلین و کاهندههای تعرق باعث بهبود صفات مورد نظر گردید. همچنین مصرف کاهندههای تعرق روی عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، تعداد دانه در بلال و شاخص سطح برگ دارای اثر معنیداری در سطح احتمال یک درصد و بر محتوی نسبی آب برگ اثر معنیداری در سطح احتمال پنج درصد داشت. بیشترین میزان عملکرد دانه (6/11111 کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری نرمال تحت محلولپاشی جیبرلین و اسید سالیسیلیک و کمترین میزان عملکرد دانه (6/6420 کیلوگرم در هکتار) در شرایط تنش 80 میلیمتر و بدون استفاده از جیبرلین و کاهندههای تعرق بهدست آمد. به‌طور کلی، کاربرد خارجی این ترکیبات میتواند مقاومت گیاه را نسبت به تنشهای غیرزنده افزایش دهد. بنابراین، کاربرد تلفیقی این ترکیبات راهکاری جهت رسیدن به ثبات عملکرد در تنش خشکی و کاهش مصرف آب می‌باشد.
