Hobbes Felsefesinde Özgürlük Üzerine Beş Önerme

Abstract

Bu çalışmada Hobbes’un özgürlükle ilgili düşünceleri beş önerme üzerinden temellendirilmiştir. Ontolojik açıdan özgürlüğün imkansızlığı, özgürlüğün barışa özdeş sayılması, iradenin yokluğu ve engellerin yokluğu ilkeleri üzerinden özgürlük kavramının tanımlanması ve son olarak özgürlükle özyönetim arasındaki bağlantının reddedilmesi bahsi geçen temel tezleri özetler. Makalenin temel iddiası özgürlük üzerine pek çok meseleyi aynı anda temellendiren Hobbes’un bireyci doğal hak perspektifinden hiçbir zaman vazgeçmediği yönündedir. Bu bağlamda devletçi Hobbes’un negatif özgürlüğü aynı zamanda devlete karşı bir özgürlüktür. Ayrıca engellerin yokluğu üzerine kavramlaştırma daha sonra negatif özgürlüğe dönüşecek olan perspektifin ilk halini ortaya koyar. Bu bağlamda Hobbes’un özgürlüğe bakışıyla negatif özgürlükçü hassasiyeti benimsemiş liberalizmin özgürlüğe bakışı arasında ciddi bir paralellik vardır. Düşünürün hukuk ve demokrasi karşıtı önermeleri ise kamusal alan karşısında özel alana üstünlük tanıyan bir yorumlama tarzının ürünü gibi durur. Hobbes demokrasi olmadan da özgürlüğün olabileceğini iddia ederken sadece döneminin cumhuriyetçi düşünürlerine yanıt vermez aynı zamanda siyaset ile özgürlük arasındaki bağlantıyı kopararak özgürlüğü doğal hakkın bir türevi haline getirir.

Keywords

• hobbes
• özgürlük
• doğal hak
• cumhuriyet
• yasa