Nowe szaty healthismu. Self-tracking, neoliberalizm i kapitalizm kognitywny

Abstract

Self-tracking odnosi się do wszelkich sposobów monitorowania i analizowania stanu własnego organizmu za pomocą urządzeń mobilnych (telefonów, opasek, przypinek, obręczy itp.) i powiązanych z nimi aplikacji. Dzięki nim użytkownicy technologicznych gadżetów mogą sprawdzać na bieżąco swoje tętno, mierzyć przebyty w ciągu dnia dystans czy monitorować fazy snu. Ogólnie rzecz ujmując, self-tracking jest nowym wcieleniem ideologii zdrowia, o której pisał Robert Crawford. W artykule poddano analizie to zjawisko, umieszczając je w dwóch kontekstach: ideologii neoliberalnej i kapitalizmu kognitywnego. Używanie gadżetów do self-trackingu pozwala na wytwarzanie określonego rodzaju podmiotowości: skupionej na sobie, samodyscyplinującej się, przedsiębiorczej, dążącej do maksymalizacji kontroli w codziennym, naznaczonym niepewnością życiu. Jednocześnie praktyki monitorowania siebie doskonale wpisują się w nowe reżimy produkcji, oparte na pomysłowości, kreatywności i koncentracji.

Keywords

• healthism
• self-tracking
• Quantified Self
• neoliberalizm
• kapitalizm kognitywny