زبان و ادب فارسی (Sep 2019)

بررسی و تحلیل اسطوره مهر در کتاب یکصد منظومه عاشقانة ادب فارسی

  • جبار نصیری,
  • اسحاق طغیانی

DOI
https://doi.org/10.22034/perlit.2019.9277
Journal volume & issue
Vol. 72, no. 239
pp. 183 – 209

Abstract

Read online

بخشی از متون کلاسیک ادب فارسی را منظومه­های عاشقانه در سه حوزه ادبیات حماسی، غنائی و عرفانی تشکیل می­دهد. یکی از ویژگی‌های مشترک این آثار حضور گسترده بن‌مایه‌ها و مؤلفه‌های اسطوره­ای در آن­هاست که می­توان از منظر نقد اسطوره­ای به توصیف، بررسی و نقد آن پرداخت. در این نوشتار با اتخاذ رویکرد اسطوره­شناسی تطبیقی ماکس مولر از نظر ساختار و کنش شخصیت­های داستانی تعدادی از منظومه­های عاشقانه مجموعه «یکصد منظومه عاشقانه ادب فارسی» مورد نقد و بررسی قرارگرفته است. با خوانش منظومه­های عاشقانه از این دیدگاه، چرایی یک‌ساله بودن سفر قهرمان، علت اشاره به شهرهای شرقی و غربی (چین و روم)، دلیل حضور فرد راهنما و یاریگر، سبب حضور زنان افسونگر و جادوگر، فلسفه وجودی اسامی نجومی شخصیت­های داستانی و دلیل مراحل چندگانه ماجراجویی­های قهرمان داستان منظومه­های عاشقانه مشخص می­شود.

Keywords