Elektrokardiogram spoczynkowy młodego sportowca – co lekarz rodzinny wiedzieć powinien?

Abstract

Wśród pacjentów zgłaszających się po poradę do gabinetu lekarza rodzinnego pojawiają się osoby młode, aktywne fizycznie, a nierzadko wyczynowo i w sposób zorganizowany uprawiające różne dyscypliny sportu. Badanie lekarskie w ich przypadku nie może nie uwzględniać oceny wpływu treningu sportowego na stan funkcjonalny organizmu, a w szczególności układu sercowo-naczyniowego. Systematyczna ocena układu krążenia służy przede wszystkim monitorowaniu zmian adaptacyjnych zachodzących pod wpływem długotrwałego treningu sportowego. Zmiany te, określane mianem serca sportowca, dotyczą zarówno parametrów morfologicznych (zwiększenie wymiarów i masy mięśnia sercowego), jak i czynnościowych (na przykład zmiana napięcia układu autonomicznego) i mogą być ujawnione w spoczynkowym elektrokardiogramie. Najczęściej obserwowanymi zmianami są: bradykardia zatokowa i znaczna niemiarowość zatokowa, elektrokardiograficzne cechy przedsionków lub komór, zmiany w zakresie morfologii zespołu ST-T. Elektrokardiografia odgrywa też ważną rolę w identyfikacji sportowców z chorobą serca, zwłaszcza w aspekcie prewencji nagłej śmierci sercowej. Z tego powodu ważna jest wiedza pozwalająca na odróżnienie rejestrowanych w spoczynkowym elektrokardiogramie zmian adaptacyjnych, rozwijających się w odpowiedzi na długotrwały trening sportowy, od tych, które mogą wskazywać na chorobę układu krążenia. Celem niniejszej pracy jest dostarczenie lekarzowi rodzinnemu praktycznych informacji ułatwiających interpretację prawidłowego spoczynkowego elektrokardiogramu u dzieci i młodzieży wwieku szkolnym (typowym dla rozpoczynania aktywności fizycznej w zorganizowanej formie), w tym także u młodych sportowców.

Keywords

• spoczynkowy elektrokardiogram
• dzieci i młodzież
• młodzi sportowcy
• serce sportowca