بررسی سیستماتیک تشریح چوب برخی گونه‌های تیره راش با تفسیر اکولوژیک

Abstract

گونه‌های تیره راش از عناصر اصلی جنگل‌های پهن‌برگ شمال ایران می‌باشند. اندازه بزرگ و ارزش تجاری چوب درختان آن باعث شده تا از نظر اقتصادی، استفاده از الوار این گیاهان مورد توجه قرار گیرد. علیرغم اهمیت اقتصادی، بررسی اجمالی در مورد مطالعه سیستماتیک تیره نشان داده که تفاسیر متفاوتی از محققان مختلف در مورد گونه‌های تیره راش به علت تنوع زیاد ریخت‌شناسی و وجود دورگه‌های احتمالی، وجود دارد. لذا هدف از این مطالعه، بررسی صفات خاص چوب گونه‌های تیره مذکور و تفسیر ارتباطات تاکسونومیکی و اکولوژیکی بین گونه‌های موجود در ایران است. به این منظور، تعداد 18 صفت کمی و کیفی از چوب آن‌ها بررسی گردید و تحلیل خوشه‌ای براساس فاصله اقلیدسی و رسته‌بندی مبتنی بر ساختار کواریانس صفات انجام شد. نتایج تحلیل رسته‌بندی با تحلیل خوشه‌ای منطبق بود. نتایج این تحقیق نشان داد صفات تشریحی چوب مانند شکل، اندازه عناصر آوندی، فیبر، تراکئید، دوایر سالیانه رشد، تخلخل و آرایش آوندی و گروه‌بندی آوندها، نوع حاشیه و دهانه آوندها و آرایش پیت‌های آوندی و شکل آن‌ها و همچنین تراکم چوب از گونه‌ای به گونه دیگر متفاوت بود. این یافته‌ها ضمن قابل استفاده بودن برای شناسایی گونه­ها، نشان داد تفاوت و یا شباهت‌های بین گونه‌ها به محیط اکولوژیکی و شرایط رویشگاه آن‌ها بستگی دارد.

Keywords

• آوند
• بلوط
• تحلیل رسته‌بندی
• تحلیل خوشه‌ای
• لان