internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny (Dec 2019)
Różnice w ocenie zdolności kredytowej konsumenta w państwach członkowskich UE jako ograniczenie jednolitego rynku kredytów – analiza w kontekście zasady minimalizacji danych z art. 5 RODO
Abstract
Podstawowa zasada dotycząca prowadzenia działalności polegającej na oferowaniu kredytów konsumenckich stanowi, że każda instytucja kredytowa udzielająca kredytu bądź pożyczki – w tym bank – ma obowiązek przeprowadzić ocenę zdolności kredytowej klienta, który o udzielenie takowego kredytu wnioskuje. W doktrynie prawa bankowego uznaje się, że obowiązek ten jest dla banku obowiązkiem o charakterze publicznoprawnym i wynika z charakteru banku jako instytucji zaufania publicznego, który ocenia zdolność kredytową również w interesie deponentów, których środki zostały bankowi powierzone. Przedmiotem artykułu będzie przedstawienie sytuacji i stanu prawnego w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej w odniesieniu do szczegółowych uregulowań dotyczących przeprowadzania oceny zdolności kredytowej w przypadku kredytu konsumenckiego. Zasadniczo państwa członkowskie UE podzielić można w tym zakresie na trzy kategorie: pierwsza to państwa, gdzie sposób i zakres oceny zdolności pozostawione są do decyzji samej instytucji kredytodawcy; druga to państwa, gdzie wskazówki co do przeprowadzenia zdolności znajdują się w rekomendacjach nadzorcy rynku bankowego, natomiast trzecia – najściślej uregulowana – posiada przepisy prawa dokładnie określające, w jaki sposób należy ocenę zdolności kredytowej przeprowadzić. Zagadnienie to i różnice w regulacjach na poziomie krajowym mają trzy istotne odniesienia. Pierwsza to obowiązek realizacji założenia odpowiedzialnego (responsible lending), druga to ryzyko tworzenia bariery dla urzeczywistnianie jednolitego rynku kredytów w UE, a trzecia to zasada minimalizacji zakresu przetwarzanych danych osobowych na podstawie przepisów RODO. Niniejszy artykuł poświęcony będzie temu trzeciemu aspektowi dotyczącemu styku prawa ochrony konsumenta usług finansowych i ochrony danych osobowych.
Keywords
