درک پدیدارشناسانه از زیست‌جهان دختران مرزنشین در مواجهه با وضعیت فارغ‌التحصیلی

Abstract

هدف پژوهش حاضر، درک پدیدارشناسانه از زیست‌جهان دختران مرزنشین از مواجهه با وضعیت فارغ‌التحصیلی است. برای این منظور، تجربیات دختران فارغ‌التحصیل مناطق مرزی مطالعه شد تا تعین چندگانۀ موقعیت فرودست مرزنشینی، جنسیتی و آموزشی آن‌ها تحلیل شود. برای تحقق این امر، به تجربۀ زیستۀ دختران فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های دولتی در چهار بعد بدن زیسته، زمان زیسته، فضای زیسته و روابط انسانی زیسته پرداخته شد. از رویکرد هرمنوتیک و روش‌شناسی ماکس وان‌مانن برای تفسیر و تحلیل تجربیات سی نفر در رشته‌های مختلف دانشگاه‌های دولتی مناطق روستایی و شهری مرزی شهرستان‌های مریوان، سروآباد و بانه استفاده شد. نتایج نشان داد درک مصاحبه‌شوندگان از بدنشان، حکایت از بدن فرسودۀ درحال‌تحلیل دارد که ورود به آموزش عالی و موقعیت مرزنشینی را مسبب آن می‌دانند. دختران زمان را به‌صورت استرس و همراه با رنج اجتماعی زیست می‌کنند و فضای مرز برای آن‌ها بعد از فارغ‌التحصیلی، به‌صورت فضای ناامن و بی‌ثباتی درک می‌شود که نشان از تجربۀ وضعیت استثنایی موقعیت آن‌ها در مرز است. آن‌ها همچنین روابط انسانی را متناقض تفسیر می‌کنند که حاکی از گسست از روابط قبل و بعد از فارغ‌التحصیلی‌شان دارد؛ روابطی که ناپایدار و به‌صورت انقطاعی تجربه می‌شود؛ بنابراین آن‌ها اگرچه نتوانسته‌اند با فارغ‌التحصیلی، موقعیت خود را تغییر دهند، درک عمیقی از آن را پیدا کرده‌اند که بیانگر نقد جدی به نقش آموزش عالی در تغییر زنان در مناطق مرزی است.

Keywords

• تجربۀ زیسته
• دختران فارغ‌التحصیل مرزنشین
• روش پدیدارشناسی وان‌مانن
• مناطق مرزی