Çevrecilik ve siyasal ekoloji üzerine ontolojik ve epistemolojik bir mukayese

Abstract

Bu çalışmanın konusu; Türkiye’de sosyal bilimler genelinde siyaset bilimi ve siyaset felsefesi özelinde çevrecilik ve siyasal ekoloji üzerine yapılan akademik çalışmalarda çevrecilik ve siyasal ekoloji kavramlarının birbirlerine ilişik olarak aynılaştırılan veya özdeşleştirilen kullanımlarının eleştirel bir değerlendirmesini yapmaktır. Bu bağlamda çalışmanın amacı da çevrecilik ve siyasal ekoloji kavramlarının ontolojik, epistemolojik ve paradigmatik farklılıklarını çözümlemek; nedensellik, amaçsallık, söylem ve pratik itibariyle ayrımını yapmak ve birbirlerinden farklı muhteviyata sahip olduklarını ortaya koymaktır. Kesişim kümesinde doğa kavramının yer aldığı çevrecilik ve siyasal ekoloji kavramlarının doğa anlayışı epistemolojik ve ontolojik olarak birbirlerinden farklıdır. Çevrecilik düşüncesi, antroposentrik ontolojinin ve Newton fiziğinin epistemolojisinin bir ürünüyken; siyasal ekoloji düşüncesi, ekosentrik ontoloji ve kuantum fiziğinin epistemolojisinin bir ürünüdür. Bu doğrultuda çevrecilik, “çevre” olarak tanımladığı doğayı teknik ve yönetsel reformlarla çevre sorunlarının çözülebileceği sürdürülebilir endüstriyel bir kaynak olarak görürken; siyasal ekoloji, “ekosistem” olarak tanımladığı doğayı toplumsal yapının değişimiyle ekolojik sorunların çözülebileceği ve insanın bir parçası olduğu holistik bir bütün olarak görmektedir.

Keywords

• çevrecilik
• siyasal ekoloji
• i̇nsan ve doğa ilişkisi
• environmentalism
• political ecology
• human and nature relationship