Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī (Jul 2012)
بررسی وضعیت پتاسیم به روش روابط کمیت به‌شدت (Q/I) در خاک‌های زیر کشت توتون مازندران
Abstract
روابط کمیت به‌شدت (Q/I)، یک درک و آگاهی مستقیمی از وضعیت پتاسیم خاک را نشان می‌دهد. نسبت کمیت به‌شدت پتاسیم و رابطه آن با برخی خصوصیت‌های خاک در 15 مزرعه زیر کشت توتون در استان مازندران، مورد بررسی قرار گرفت. مقادیر فاکتور شدت تعادلی (AReK) از 0009/0 تا 0313/0 5/0(mol/l) بود. خاک‌های دارابکلا، چلهمردی و اروت، پتاسیم‌های جذب سطحی شده را در موقعیت‌های گوه‌ای شکل و لبه‌ها (مواضع اختصاصی) به‌طور محکم نگه داشته‌اند. برعکس خاک‌های والاغوز و پروریچ‌آباد، پتاسیم‌ها را در موقعیت‌های سطحی یا مواضع غیراختصاصی، جذب و نگهداری کرده‌اند. حدود تغییرات پتاسیم لابیل یا تبادلی (ºDK-) بین Cmol/kg 44/1-007/0 با میانگین 332/0 بود. کمترین میزان به خاک اروت و بیشترین مقدار آن نیز به خاک پروریچ‌آباد متعلق بود. با این حال، مقادیر پتاسیم عصاره‌گیری شده با استات آمونیوم نرمال به‌مقدار قابل توجهی بیشتر از مقادیر ºK∆ بود. این امر نشان می‌دهد که در این خاک‌ها، استات آمونیوم نرمال باعث برآورد اضافی پتاسیم تبادلی شده است. بنابراین پارامتر ºK∆ می‌تواند شاخص مطمئن‌تری نسبت به استات آمونیوم نرمال برای آزمون خاک و توصیه کودی دراین خاک‌ها باشد. مقادیر Kx، از Cmol/kg050/0 تا 026/1 تغییر کرد و مقادیر ظرفیت بافری بالقوه پتاسیم (PBCK) خاک‌ها نیز، از 29/11 تا 60/208 با میانگین 5/0(mol/l)/(Cmol/kg) 24/99 تغییر داشت. کمترین مقدار به خاک پاجا و بیشترین مقدار به خاک دارابکلا- بابویه مربوط بود. همبستگی مثبت و معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد، میان مقدار پتاسیم تبادلی (ºK∆)، شدت تعادلی پتاسیم (AReK) و پتاسیم قابل استخراج با استات آمونیوم نرمال، مشاهده گردید. پارامترهای کمیت به‌شدت اطلاعات مفیدی را برای درک وضعیت پتاسیم قابل استفاده خاک‌ها فراهم می‌کند و می‌تواند برای توصیه کودی پتاسیم مورد استفاده قرار گیرد.
