ارزیابی عدم قطعیت بارش ماهانه با به‌کارگیری GCMها و روش‌های تصحیح اریبی نگاشت چندکی

Abstract

با توجه به درهم‌تنیدگی سیستم اقلیمی و رابطۀ غیرخطی اقیانوس و جو در آن، شناخت منشأ عدم قطعیت و لحاظ آن در پیش‌نگری‌ متغیرهای اقلیمی، به‌منظور ارزیابی مناسب سیاست‌های سازگاری و کاهش گازهای گلخانه‌ای از اهمیت بسیاری برخوردار است. هدف از مطالعۀ حاضر، کمی‌سازی عدم قطعیت متوسط بارش ماهانه در دوره‌های تاریخی و آینده با توجه به مدل‌های گردش عمومی جو، روش‌های تصحیح اریبی، سناریوهای SSP و دوره‌های پیش‌نگری است. بر این اساس، خروجی 10 مدل‌ منتخب گردش عمومی جو با استفاده از روش‌های مختلف تصحیح اریبی نگاشت چندکی برای محدودۀ مطالعاتی رفسنجان اصلاح شد و جهت بررسی عدم قطعیت مرتبط با سناریوهای SSP و دوره‌های پیش‌نگری، روش تصحیح اریبی مناسب انتخاب گردید. به‌منظور کمی‌سازی عدم قطعیت موارد مذکور نیز از دو معیار آماری انحراف معیار و دامنۀ میان چارکی استفاده گردید. نتایج حاصل نشان دادند که در دوره تاریخی، انحراف معیار و دامنۀ میان چارکی میانگین بارش ماهانه براساس نوع روش تصحیح اریبی و GCM نسبت به دورۀ آتی کم‌تر است. هم‌چنین در دوره‌های تاریخی و آینده، انحراف معیار و دامنۀ میان چارکی میانگین بارش ماهانه براساس نوع روش تصحیح اریبی کم‌تر از انحراف معیار و دامنۀ میان چارکی محاسبه‌شده برحسب نوع مدل GCM است. به‌طور کلی برای دورۀ آتی، عدم قطعیت دوره‌های پیش‌نگری و انتخاب GCM نسبت به دو منشأ دیگر عدم قطعیت (روش تصحیح اریبی و سناریوها) بیش‌تر بوده و نیازمند ارزیابی دقیق‌تری هستند. نتایج حاصل از این مطالعه می‌تواند به درک بهتری از منشأ‌های مختلف عدم قطعیت‌های طبیعی در‌ پیش‌نگری‌های تغییر اقلیم کمک کند.

Keywords

• انحراف معیار
• تغییر اقلیم
• دامنۀ میان چارکی
• دوره‌های پیش‌نگری
• محدودة مطالعاتی رفسنجان