ارزیابی مقاومت ژنوتیپ‌های گندم نسبت به پوره‌های سن گندم (Eurygaster integriceps Put. (Hem.: Scutelleridae در شرایط مزرعه در استان کردستان

Abstract

سن گندم یکی از آفات مهم گندم در ایران محسوب می­ شود و سالانه خسارت کمی و کیفی قابل‌توجهی به این محصول وارد می کند. به‌ منظور ارزیابی مقاومت ژنوتیپ‌های گندم نسبت به پوره­ های سن گندم، 25 ژنوتیپ گندم محلی در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ درصد تلفات پوره‌ها، میزان افزایش وزن حشرات و درصد سن زدگی در اثر تغذیه پوره­ های سن گندم تفاوت بسیار معنی ­داری وجود داشت. علاوه بر این، نتایج حاصل از تجزیه همبستگی نشان داد که بین درصد سن زدگی و پوشیدگی دانه توسط گلوم و گلومل همبستگی مثبت و معنی­ داری وجود دارد (P<0.01). بااین‌حال، بین درصد سن زدگی دانه و سایر صفات از جمله کرک­دار بودن گلوم، وضعیت پوشینه و ریشک­دار بودن ارقام همبستگی معنی­ داری مشاهده نشد؛ اما نتایج نشان داد بین تعداد دانه در سنبله و اضافه‌وزن حشرات کامل همبستگی منفی و معنی­ داری وجود دارد (P<0.01). در مجموع با استفاده از تجزیه خوشه‌ای به روش Ward و بر اساس فاصله اقلیدسی، 25 ژنوتیپ موردمطالعه در سه گروه مقاوم، به نسبت مقاوم و به نسبت حساس قرار گرفتند.

Keywords

• گندم
• ژنوتیپ
• سن گندم
• مقاومت