رتبه‌بندی روستاهای آسیب‌پذیر در برابر فرسایش بادی و حرکت ماسه‌های روان با استفاده از مدل‌های Fuller triangle و Oreste (مطالعه موردی: روستاهای منطقه شهداد در غرب دشت لوت)

Abstract

قسمت‌های مرکزی و جنوب شرقی کشور ایران به دلیل واقع‌شدن در منطقه خشک و نیمه‌خشک و همچنین وجود پهنه‌های وسیع ماسه‌ای، همواره تحت تأثیر مخاطرات ناشی از فرآیندهای ماسه‌ای قرار دارد. این فرآیندها همه‌ساله خساراتی را به سکونتگاه‌های انسانی این مناطق وارد می‌کنند. این پژوهش سعی دارد به بررسی و رتبه‌بندی میزان آسیب‌پذیری روستاهای واقع در حاشیه غربی دشت لوت، در برابر ماسه‌های روان بپردازد. پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی مبتنی بر روش‌های میدانی، آماری و مدل‌سازی می‌باشد؛ بدین‌صورت که با سفر میدانی به منطقه مورد مطالعه به شناسایی بررسی روستاهای آسیب‌پذیر در برابر ماسه‌های روان پرداخته شد، در مرحله بعد تعداد 8 پارامتر محیطی مؤثر بر مخاطرات ماسه‌های روان در منطقه مورد مطالعه شناسایی و با استفاده از منطق فازی وزن دهی شدند و سپس با استفاده از مدل Fuller triangle سلسله مراتبی وزن دهی شده‌اند، در مرحله بعد با استفاده از مدل Oreste به رتبه‌بندی میزان تأثیرپذیری روستاها با توجه به پارامترهای انتخاب شده پرداخته شد. رتبه‌بندی میزان آسیب‌پذیری روستاهای منطقه مشخص گردید. نتایج نشان می‌دهد که حدود22 روستا در منطقه وجود دارند که خسارات بسیار شدید از ماسه‌های روان را متحمل می‌شوند و در این میان، روستای هاشم‌آباد بیشترین آسیب‌پذیری را دارد و رتبه یک را به خود اختصاص داده است و روستاهای زمان‌آباد و قاضی آباد در رتبه‌های بعدی آسیب‌پذیری قرار دارند و این روستاها در بخش جنوب شرقی منطقه مورد مطالعه واقع شده‌اند.

Keywords

• دشت لوت
• ماسه‌های روان
• روستا
• رتبه‌بندی