ارزیابی آزمایشگاهی و مزرعه ای کارایی زنبور Trichogramma embryophagum در حضور گندم سیاه Fagopyrum esculentum

Abstract

پارازیتویید­های جنس Trichogramma ازجمله دشمنان طبیعی هستند که به ­طور وسیعی در کنترل بیولوژیک در جهان مورد استفاده قرار می ­گیرند. حضور گیاهان گل­دار به واسطه تامین مواد قندی می­ تواند موجب بهبود کارایی عوامل کنترل بیولوژیک شود. به ­منظور بررسی اثر گیاه گل­دار گندم ‏سیاه (Fagopyrum esculentum Moench) روی برخی ویژگی­ های زیستی زنبور (Hartig) Trichogramma embryophagum، دو آزمایش در شرایط آزمایشگاهی (دما C°1± 25، رطوبت نسبی %10±60 و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) انجام شد: 1). در آزمایش اول ویژگی های زیستی زنبور T. embryophagum که طی 24 ساعت اول پس از تفریخ حشره کامل از ترشحات قندی گیاه گل­دار گندم سیاه تغذیه کرده بود با تیمارهای آب و عسل 10% و شاهد (بدون تغذیه) مقایسه شد. در آزمایش دوم ویژگی­ های زیستی زنبور زنبور T. embryophagum با تغذیه­ از منابع غذایی ذکر شده در تمام طول عمر حشره کامل مطالعه شد. در تمام آزمایش­ ها از تخم­ های بیدغلات (Sitotroga cereallela Olivier) به­ عنوان میزبان استفاده شد. در آزمایش­ های 1 و 2 زنبورها بیشترین طول عمر (به­ ترتیب 22/0±26/3 و 18/0±6/5) و میزان پارازیتیسم (به­ ترتیب 78/2±8/36 و 6/1±36/63 تخم) را در حضور گندم سیاه داشتند که با تیمار دیگر و شاهد اختلاف معنی­داری داشت. متعاقب این دو آزمایش، یک بررسی در مزرعه­ انجام شد تا کارایی زنبور T. embryophagum درحضور گندم ­سیاه گل­دار در یک سامانه میان­ کشتی با گیاه ذرت مورد ارزیابی قرار گیرد. تعداد 20 سیتوکارت به عنوان تله تخم به طور تصادفی در مزرعه شاهد و تیمار قرار داده شد. میانگین کل تعداد تخم پارازیته در هر تله تخم در مزرعه ذرت با حضور گندم سیاه 58/5±91/19 و شاهد 13/1±33/4 تخم بود که باهم اختلاف معنی­داری داشتند. نتایج این پژوهش به وضوح تاثیر معنی­ دار گندم سیاه را در کارایی زنبور T. embryophagum نشان می­ دهد که می­ تواند در توسعه برنامه­ های رهاسازی انبوه زنبور تریکوگراما مورد استفاده قرار گیرد.