تاثیر پذیری کیفیت دانه نخود از سیستم‌های مختلف افزایش حاصلخیزی خاک

Abstract

به‌منظور ارزیابی تاثیر سیستم‌های مختلف حاصلخیزی خاک بر کیفیت دانه نخود زراعی رقم پیروز آزمایشی در سال‌های 1386 و 1387 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهرستان سنندج انجام گردید. آزمایش به صورت کرت‌های دو ‌بار خرد شده (اسپلیت- اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی، در سه تکرار انجام گرفت. کود سبز به‌عنوان عامل اصلی، ترکیب‌های مختلف کود پایه به عنوان عامل فرعی و ترکیبی از کود‌های بیولوژیک به عنوان عامل فرعی- فرعی تعیین گردید. نتایج نشان داد که کود سبز به طور معنی‌داری سبب افزایش مقادیر عناصر نیتروژن، فسفر، منیزیم و منگنز دانه گردید. همچنین کود سبز تاثیر معنی‌داری بر عملکرد دانه، درصد پروتئین و فیبر خام دانه داشت. کاربرد کود‌های آلی نیز به افزایش میزان عناصر نیتروژن، پتاسیم، فسفر و منیزیم دانه منجر گردید. از طرف دیگر کود‌های پایه تاثیر معنی‌داری بر عملکرد دانه، درصد قند، نشاسته و پروتئین دانه داشتند. کود‌های بیولوژیک نیز تاثیر معنی‌داری بر صفات کیفی دانه داشتند. اثر متقابل کود سبز و کود‌های پایه تاثیر معنی‌داری بر عملکرد دانه، نیتروژن، آهن و منیزیم دانه داشت. بیشترین درصد قند، پروتئین، نشاسته و عناصر معدنی در ترکیب همزمان باکتری‌های حل کننده فسفات و قارچ تریکودرما ایجاد گردید. استفاده همزمان از کمپوست، کود دامی و کود شیمیایی به حصول بیشترین مقادیر عناصر نیتروژن، پتاسیم، فسفر، منیزیم، سیسریتول، قند کل و پروتئین دانه منجر گردید. بنابراین می‌توان اظهار داشت که استفاده همزمان از کود شیمیایی، دامی و کمپوست ضمن بهبود کیفیت دانه، باعث افزایش عملکرد دانه، کاهش استفاده از کود‌های شیمیایی شده و از نظر زیست‌محیطی نیز بسیار مفید است.