نقش برتریهای مکانی در به کارگیری ظرفیت کسبوکارهای کشاورزی: مطالعه موردی صنایع تبدیلی کشاورزی استان مازندران

Abstract

هدف از این مطالعه بررسی نقش مکان استقرار در کنار سایر عوامل اثرگذار بر وضعیت بهکارگیری ظرفیت بالقوه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی فعال در استان مازندران میباشد. داده‌های تحقیق از طریق تکمبل 230 پرسشنامه در سال 98-1397 از مدیران واحدهای تبدیلی کشاورزی در مازندران جمعآوری شد. روش نمونهگیری خوشه‌ای با فن انتساب انجام گرفت. واحدهای مورد مطالعه براساس سطح بهرهبرداری از ظرفیت بالقوه به سه گروه ضعیف، متوسط و کامل تقسیم و برای تعیین عوامل اثرگذار از الگوی لوجیت ترتیبی دوسطحی استفاده شده است. همچنین در این تحقیق از نرم‌افزار Stata 14 برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شده است. یافتهها نشان دادند سهم عامل مکان در تغییرات سطوح بهرهبرداری از ظرفیت صنایع کشاورزی، بهطور متوسط 45/10 درصد است. با توجه به تغییرات سهم مکان میتوان نتیجه گرفت ویژگیهای فردی (داخلی واحد) 61 تا 87 درصد از تغییرات بهرهبرداری از ظرفیت بالقوه واحد را تبیین میکنند. متغیرهای عمر واحد، تحصیلات مدیر، اندازه واحد، نحوه تأمین مواد اولیه و میزان سرمایه اولیه برای احداث اثر منفی بر سطح بهکارگیری از ظرفیت بالقوه صنایع دارند. نتایج این تحقیق نشان داد تمرکز بر مشخصات داخلی واحدها بیشتر از مکان‌یابی برای افزایش کارایی صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی استان مازندران موثر است، از این رو پیشنهادهایی از قبیل برگزاری دوره‌های آموزشی، ارائه تسهیلات، حمایت از صنایع تبدیلی کوچک، اولویت‌بندی صدور مجوز براساس نوع مالکیت و نوع فعالیت ارائه گردید.

Keywords

• الگوی فضایی
• پتانسیل تولید
• صنایع کشاورزی
• مکان استقرار
• لوجیت ترتیبی دوسطحی