Archiwalne gry planszowe dla dzieci w wieku przedszkolnym z terenu Prus Wschodnich – potencjał edukacyjny z historią w tle

Abstract

Celem artykułu jest rozpoznanie potencjału edukacyjnego dwóch oryginalnych niemieckich gier planszowych dla dzieci, zaprojektowanych i wykonanych w latach 1935–1936 przez anonimowe uczennice Wyższego Seminarium dla Przedszkolanek i Ochroniarek w Olsztynie, działającego pod patronatem Stowarzyszenia Caritasu dla Diecezji Warmińskiej. Tematem gier jest region Warmii i Mazur, będący dawniej częścią Prus Wschodnich. Analiza treści gier dotyczy fabuły, określonej w instrukcjach, oraz obiektów zaprezentowanych na planszach, w tym głównie zabytków i instytucji użyteczności publicznej oraz elementów naturalnego krajobrazu Warmii i Mazur. Przyjmując, że podłoże kulturowe jest kluczowym źródłem praktyk dydaktycznych, kontekstem dla rozważań nad celami i możliwym zastosowaniem badanych pomocy dydaktycznych uczyniono sytuację społeczno-polityczną Niemiec w okresie międzywojennym. Interpretacja potencjału edukacyjnego tytułowych materiałów obejmuje rozpoznanie ich walorów poznawczych, wskazując na zastosowanie w obrębie dziedzin określanych we współczesnej dydaktyce jako edukacja patriotyczna, przyrodnicza, społeczna i regionalna, a także odkrywa potencjalne propagandowe znaczenie gier dla krzewienia obecnych wówczas w niemieckiej edukacji ideałów narodowego socjalizmu.

Keywords

• gry planszowe
• wychowanie przedszkolne
• prusy wschodnie
• heimat
• trzecia rzesza