Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Dec 2021)
İŞLETMELERİN KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK STRATEJİLERİ: KARŞILAŞTIRMALI VAKA ANALİZİ
Abstract
ÖZ: Gönüllülük esasına dayalı olarak ortaya çıkan ve kuramın gelişim sürecinde stratejik bir boyuta ulaşan kurumsal sosyal sorumluluk (KSS), işletmelerin paydaşlarıyla sosyal etkileşimlerini arttırabildiği önemli bir araç olmaktadır. Özellikle doğal afet ve kriz durumlarında gerçekleştirilen KSS faaliyetleri hem işletmenin hem de paydaşların yararına sonuçlar üretebilmektedir. İzmir ilinde 30 Ekim 2020 günü gerçekleşen deprem ile ortaya çıkan toplumsal bir krize yönelik olarak birçok işletme kriz çözüm sürecine dâhil olmayı hedeflerken önemli sosyal sorumluluk faaliyetlerini de yerine getirmiştir. Mevcut çalışmada söz konusu doğal afet sürecinde KSS faaliyetleri gerçekleştiren iki işletme karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda mevcut çalışmanın amacı, iki farklı işletmenin izlediği KSS stratejilerinin kurumsal internet sitelerinin içerik analizine tabi tutularak “proaktif” ve “reaktif” KSS stratejisi kapsamında incelenmesi ve sosyal medya üzerinden paydaşlarına ilettikleri KSS iletişim mesajına verilen kullanıcı yanıtlarının analiz edilerek kullanıcılarda işletmeye karşı oluşan algının belirlenmesidir. Çalışmanın sonraki aşamasında ise iki işletmenin bulguları karşılaştırmalı nitel analiz tekniklerinden fark analizi ile karşılaştırılarak kullanıcılarda oluşan algının nedenleri tartışılmaktadır. Araştırmanın sonucunda işletmelerin izledikleri proaktif veya reaktif yöndeki KSS stratejilerinin, özellikle toplumsal olağanüstü durumlarda (deprem, sel, salgın vb.) farklı sonuçlara yol açabileceği ortaya konmuştur. Proaktif KSS stratejisi izleyen işletme kullanıcılarda daha olumlu bir algıya yol açarken reaktif KSS stratejisi izleyen işletme olumsuz tepkilerle karşılaşmaktadır. Bu durum kullanıcıların işletmelerden yeniden satın alma veya işletmeyi yeniden ziyaret etme eğilimine de etki edebilmektedir. ABSTRACT: Corporate social responsibility (CSR), which emerged as volunteering activities and in time reached the strategic dimension, is an important tool which businesses can increase their social interactions with their stakeholders. CSR activities can come up with results for the benefit of the business as well as stakeholders especially in disaster and crisis situations. On October 30, 2020 a 6.8 magnitude earthquake occured in İzmir province and caused devastating destruction especially in Bayraklı district. While many public institutions and non-governmental organizations focus on search and rescue efforts, businesses carried out their social responsibilities. In this study, the two businesses that carry out CSR during the natural disaster are analyzed comparatively. The aim of the study is to determine the perception of users towards the business by analyzing the content of the corporate web sites of the two businesses in the context of “proactive” and “reactive” CSR strategies, and user’s replies to the CSR communication message sent via social media. After the content analysis, the findings of two case studies’ were compared with differences pattern of qualitative comparative analysis to discuss reasons of user perception. The results of the study showed that proactive or reactive CSR strategies followed by the businesses may lead to different results, especially in the crisis situations like earthquake, flood or epidemics. While proactive CSR strategy can lead to more positive perceptions in users, a reactive CSR strategy can cause negative reactions. Further, these perceptions can effect re-purchase and re-visit intentions.
Keywords
