Od ‘res nullius do fructus fundi’. Upolowana zwierzyna oraz zyski z polowania i połowu jako pożytek z gruntu w rozważaniach rzymskich jurystów

Abstract

W artykule omówione zostały teksty rzymskich jurystów podejmujące zagadnienie potraktowania dzikich zwierząt, ptactwa i ryb oraz dochodów pozyskiwanych z myślistwa i połowu jako fructus fundi. Co do zasady, dzika zwierzyna, ptactwo i ryby żyjące w stanie naturalis libertas nie mogły być potraktowane jako pożytek z gruntu, bowiem stanowiły element natury – res nullius, której własność mógł nabyć każdy przez zawłaszczenie. Zmianę przynosi dopiero schyłek republiki, kiedy to rosnący popyt na dzikie zwierzęta, ryby i ptactwo powoduje, że popularne staje się hodowanie ich dla zysku w zorganizowanych vivaria i rozległych rezerwatach. Te przemiany ekonomiczno-społeczne skłoniły rzymskich jurystów do rozszerzenia tradycyjnej koncepcji fructus fundi również na korzyści w postaci upolowanej zwierzyny, ptactwa i ryb oraz zysków z ich sprzedaży, jakie przynosił grunt przeznaczony na potrzeby venationes, a nawet na okazjonalne i nieregularne dochody, jakie mógł pozyskiwać użytkownik z tytułu sprzedaży i wynajmu upolowanej zwierzyny, ptactwa i złowionych ryb żyjących w stanie naturalis libertas na użytkowanym gruncie.

Keywords

• fructus fundi; pożytek; polowanie; venatio; vivarium.