منظر (Jun 1395)
زیبایی‌شناسی پایداری؛ نسبت زیبایی با پایداری محیط
Abstract
یکی از چالش‌های پیش روی توسعه پایدار، دستیابی به الگوهایی برای تعامل پاینده میان محیط‌های انسان‌ساخت و طبیعت پیرامون است. علم پایداری در تلاش است مجموعه‌ای از مفاهیم و دستورالعمل‌ها ارائه نماید که به تعامل بهتر این دو منجر شود. آنچه امروزه به‌عنوان منظر پایدار مطرح می‌گردد، بر سه اصل تأکید دارد: پایداری اکولوژیک، پایداری اجتماعی و پایداری اقتصادی. در این دسته‌بندی عموماً جنبة زیبایی‌شناسی در پایداری در نظر گرفته نمی‌شود و یا آنکه به‌عنوان امری فرعی تلقی می‌گردد. بااین‌حال به نظر می‌رسد منظر به‌عنوان پدیده‌ای فرهنگی، برای دستیابی به پایداری به مفاهیمی فراتر از صرفاً اکولوژیک نیاز دارد. چنانچه جنبة زیبایی‌شناختی یک اثر قادر است با تأثیر بر عواطف فردی به آگاهی بخشی در جهت افزایش پایداری محیطی منجر شود. این مقاله در پی آن است که به بررسی نسبت مقوله زیبایی‌شناسی با پایداری و جایگاه آن در رسیدن به منظر پایدار بپردازد. با توجه به آنکه این پژوهش در پی بررسی معیارهایی کیفی و آنالیز و نتیجه‌گیری از آن است، روش تحقیق، تحلیل محتوا گزیده شد. در این جستار ابتدا رویکرد پایداری و تأثیر آن بر ارتباط انسان و طبیعت معرفی می‌گردد سپس به بیان مفاهیم زیبایی‌شناسی و ضرورت تدوین اصول زیبایی‌شناسی پایداری می‌پردازد. در پایان، این نوشتار چهار اصل بنیادین را برای تدوین زیبایی‌شناسی پایدار معرفی می‌نماید و نمونه‌هایی عملی از به کار گرفته شدن آن‌ها در مناظر پایدار به دست می‌دهد.
