WPŁYW KURSU WALUTOWEGO NA DYNAMIKĘ POLSKIEJ WYMIANY TOWAROWEJ Z GŁÓWNYMI PARTNERAMI HANDLOWYMI

Abstract

Celem artykułu jest empiryczna weryfikacja koncepcji teoretycznych wyjaśniających wpływ kursu walutowego na obroty handlowe na przykładzie Polski oraz jej głównych partnerów handlowych. Rozważania teoretyczne odnośnie wpływu kursu walutowego na obroty handlowe zostały oparte na teoretycznych modelach kursu walutowego: monetarnym oraz elastycznościowym. Uwzględniono także wpływ wewnętrznej i zewnętrznej koniunktury gospodarczej na eksport i import. Badania empiryczne obejmują bilateralne obroty handlowe Polski z Republika Czeską, Niemcami, Rosją, Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią w latach 1994-2004. W badaniach empirycznych wykorzystano następujące metody badawcze: filtry Hendersona i Hodricka- Prescotta, analizę korelacji i regresji oraz test przyczynowości Grangera. Analiza empiryczna potwierdziła, że kurs walutowy stanowi istotny czynnik wpływający na bilateralne obroty handlowe Polski z głównymi partnerami handlowymi. W przypadku eksportu wzrost realnego kursu walutowego przyczynia się do wzrostu wartości polskiego eksportu wyrażonej w dolarach i odwrotnie. Oznacza to, że efekt ilościowy jest silniejszy niż cenowy. W przypadku importu wzrost realnego kursu walutowego powoduje spadek wartości polskiego importu wyrażonego w dolarach i odwrotnie. Obroty handlowe reagują na zmianę realnego kursu walutowego w tym samym kwartale lub z opóźnieniem sięgającym maksymalnie do 4 kwartałów. Zmiany realnego kursu walut głównych partnerów handlowych powodują zazwyczaj mniej niż proporcjonalne zmiany polskiego eksportu i importu. Badania empiryczne potwierdziły także istotny wpływ koniunktury krajowej i zagranicznej na bilateralne obroty handlowe.