انتشار گازهای گلخانه‏ای و پتانسیل گرمایش جهانی ناشی از مصرف نهاده‏های شیمیایی در زراعت محصولات مهم استان کرمان: - محصولات باغی

Abstract

مصرف بی‏رویه نهاده‌های شیمیایی در بخش کشاورزی سبب افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان شده است.‏این مسئله،پدیدهگرمایش جهانی و اثرات زیست محیطی زیادی را به وجود آورده است. بنابراین، ‏این مطالعه با هدف بررسی میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و پتانسیل گرمایش جهانی حاصل از مصرف نهاده‌های شیمیایی (انواع کودها و آفت‌کش‌ها) در کشت سیب‌زمینی (.Solanum tuberosum L) و پیاز (Allium cepa L.) و هنداونه (Citrullus lanatus L.) برخی شهرستان‌های استان کرمان در سال زراعی 1392-1391 انجام شد. سطح زیر کشت محصولات مورد مطالعه از طریق آمار سازمان جهاد کشاورزی استان استخراج گردید. میزان نهاده‌های شیمیایی مورد استفاده در محصولات فوق توسط محاسبه-های حضوری و پرسشنامه‌ها از شهرستان‌های مورد مطالعه استان (بردسیر، بم، جیرفت، کرمان، راور، رفسنجان و سیرجان) جمع‌آوری گردید. نتایج نشان داد که در هر سه محصول بیشترین و کمترین میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای به ترتیب مربوط به شهرستان‌های جیرفت و رفسنجان بود. میزان سالیانه پتانسیل گرمایش جهانی در بین شهرستان‌های مختلف استان با روند انتشار گازهای گلخانه‌ای هماهنگ بود و برای‏این صفت نیز جیرفت و رفسنجان به ترتیب بیشترین و کمترین میزان پتانسیل گرمایش جهانی را نشان دادند. برای هر سه محصول مورد مطالعه، میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای حاصل از مصرف کود نیتروژن بیش از سایر نهاده‌های شیمیایی بود. میزان انتشار CO2، N2O و CH4 برآورد شده در سیب‌زمینی بیش از هنداونه و در هنداونه بیشتر از پیاز گزارش شد. همچنین، میزان سالیانه پتانسیل گرمایش جهانی معادل دی‏اکسید کربن در کشت سیب‌زمینی، هندوانه و پیاز به‌ترتیب 2/6814 تن، 2/6024 تن و 2125 تن بود. در بین نهاده‏های مورد بررسی، نیتروژن (91 درصد)، فسفر (9/6 درصد) و علف‌کش (یک درصد) بیشترین سهم را در‏ پتانسیل گرمایش جهانی در محصولات مورد بررسی دارا بودند.

Keywords

• آفت‏کش
• اوره
• پیاز
• سیب‌زمینی
• ضریب انتشار
• هندوانه