پیامدهای آزادسازی تجاری با تأکید بر امنیت غذایی در ایران: تحلیلی درچارچوب تعادل عمومی

Abstract

آزادسازی تجاری منافعی همچون افزایش رفاه و افزایش سطح تولید را به همراه دارد اما ممکن است بر برخی از متغیرها مانند امنیت غذایی اثر نامطلوبی داشته باشد. این مطالعه با هدف شبیه­سازی پیامدهای رفاهی و امنیت غذایی آزادسازی تجاری صورت گرفت. آزادسازی تجاری در قالب دو سناریوی حذف موانع تعرفه­ای و حذف هم‌زمان موانع تعرفه­ای و غیرتعرفه­ای ارزیابی شد. ابزار مورد استفاده برای شبیه­سازی، مدل تعادل عمومی قابل محاسبه براساس داده­های ماتریس حسابداری اجتماعی[1] است. یافته­های مطالعه حاکی از تغییرات محسوس در ترکیب تولید و کاهش تولید محصولات کشاورزی و صنایع کشاورزی است، اما در کل اقتصاد، آزادسازی تجاری موجب کاهش سطح عمومی قیمت­ها، افزایش تولید ناخالص داخلی و افزایش مصرف و رفاه خانوارها به‌ویژه خانوارهای دهک­های درآمدی بالا می­شود. همچنین یافته­های مطالعه نشان داد با کاهش موانع تجاری و افزایش واردات محصولات غذایی، شاخص­های امنیت غذایی مبتنی بر تراز تجاری و تولید کاهش می­یابد در حالی که شاخص تأمین مواد غذایی افزایش امنیت غذایی را نشان می­دهد. به این معنی که آزادسازی تجاری موجب افزایش دسترسی به غذا می­شود، اما در عین حال اتکا به تأمین از طریق واردات افزایش می­یابد. طبقه­بندی JEL: F13,F14,Q17, Q18 .[1]این ماتریس برگرفته از مطالعه فرج زاده (12) می باشد که مطالعه یادشده نیز بر مبنای آخرین ماتریس بانک مرکزی )مربوط به سال 1378) آن را اصلاح و بخش­های مربوط به تجارت و همچنین یارانه­ها را به‌روزرسانی کرده است.

Keywords

• آزادسازی تجاری
• رفاه
• امنیت غذایی
• تعادل عمومی قابل‌محاسبه